دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
مطالعۀ شدت استناد به پروانههای ثبت اختراع در مقالات مجلات شیمی ایران
1
14
FA
افسانه
حاضری
0000-0001-8888-8056
دانشیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه یزد
hazeria@yazd.ac.ir
محمد
توکلی زاده راوری
00000000000000000000
. دانشیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه یزد
mravari@yahoo.com
الهه
شهبازی منشادی
کارشناس ارشد علمسنجی دانشگاه یزد
e.shahbazi1369@gmail.com
10.22070/rsci.2017.790
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان استناد مقالات حوزۀ شیمی ایران به پروانههای ثبت اختراع در فاصلۀ سالهای 1381ـ۱۳۹۰ برای نشریات فارسی و 2002ـ۲۰۱۱ برای نشریات انگلیسیزبان است.<br /> روششناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علمسنجی است که با روشهای کتابخانهای و تحلیل استنادی و با تأکید بر مطالعۀ روابط استنادی معکوس انجام شده است. جامعۀ پژوهش را کلیۀ مقالات تمام متن علمیپژوهشی حوزۀ شیمی ایران، نمایهشده در بانک اطلاعات نشریات کشور و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، به زبان فارسی، بین سالهای 1381 تا 1390 و زبان انگلیسی بین سالهای 2002 تا 2011 تشکیل میدهد که درمجموع، 3268 عنوان بوده است. تجزیهوتحلیل دادههای پژوهش با استفاده از آزمونهای آماری مجذور کا (Chi-square test) و رسم نمودارهای پراکندگی با استفاده از نرمافزارهای اس.پی.اس.اس. و اکسل صورت گرفته است. <br /> یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که رشد مقالات ایرانی حوزۀ شیمی و همچنین فهرست ارجاعات مقالات این حوزه، در طول دورۀ موردبررسی از رابطه نمایی مثبت تبعیت کرده است. از دیگر یافتههای پژوهش، این است که با وجود رشد زیاد مقالات و فهرست ارجاعات مقالات این حوزه، میزان استناد مقالات به پروانههای ثبت اختراع در طول سالهای موردبررسی، تغییر محسوسی نکرده است. در بررسی رابطۀ بین حوزۀ موضوعی و میزان استناد به پروانههای ثبت اختراع نیز مشخص شد که در حوزۀ مهندسی شیمی، بیشتر از حوزۀ شیمی به این دسته از منابع استناد شده است. مقایسۀ میزان استناد به پروانههای ثبت اختراع در مقالات ایرانی نمایهشده در آی.اس.آی با مقالات ایرانی غیر آی.اس.آی حوزۀ شیمی نیز نشاندهندۀ این است که مقالاتی که در آی.اس.آی نمایه نشدهاند، بیشتر از مقالات نمایهشده در آی.اس.آی به پروانههای ثبت اختراع استناد کردهاند. یافتههای پژوهش همچنین حاکی از این است که پژوهشگران ایرانی در 80درصد موارد به پروانههای ثبت اختراع آمریکا استناد نمودهاند.<br /> نتیجهگیری: رشد نامحسوس استناد به پروانههای ثبت اختراع در مقالات حوزۀ شیمی کشور، نشانهای از وجود پیوند ضعیف بین علم و فناوری در این حوزه است که ممکن است به دلایل مختلف، از جمله عدم توجه به کاربردی نمودن نتایج پژوهشهای علمی شکل گرفته باشد. مطالعۀ وضعیت موجود بهمنظور ارائۀ راهکارهای مناسب برای تقویت تعامل بین جوامع علمی و صنعتی میتواند به توسعۀ قلمرو علم و فناوری کمک کند و در سیاستگذاریهای مربوطه مفید واقع گردد.
نشریات شیمی,روند رشد,تحلیل استنادی,شدت استناد,پروانههای ثبت اختراع,رابطۀ علم و فناوری
https://rsci.shahed.ac.ir/article_790.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_790_bb3d73328dd2450f010a2edaab4f4e98.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
ترسیم و تحلیل شبکههای همنویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزههای علوم اجتماعی، انسانی و هنر
15
32
FA
هما
ارشدی
0000-0001-9879-5451
کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید بهشتی
homaarshadi@gmail.com
محمدامین
عرفان منش
0000-0002-1843-0012
استادیار علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید بهشتی
amin.erfanmanesh@gmail.com
نجمه
سالمی
دکترای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه تهران
najmehsalemi@yahoo.com
10.22070/rsci.2017.791
هدف: هدف پژوهش حاضر، ترسیم و تحلیل شبکههای همنویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزههای علوم اجتماعی، انسانی و هنر است.<br /> روششناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علمسنجی است که با استفاده از شاخصهای علمسنجی و تحلیل شبکههای اجتماعی انجام شده است. جامعۀ پژوهش از 282 مدرک تولیدشده توسط پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزههای علوم اجتماعی، انسانی و هنر تشکیل شده است که تا 1مارچ2014 میلادی (10اسفند1392 شمسی) در پایگاه وب علوم نمایه شدهاند. برای ترسیم و تحلیل شبکههای همنویسی، از نرمافزار اکسل و نرمافزارهای تحلیل شبکۀ یو.سی.آی.نت و وی.او.اس.ویوور استفاده شده است. نحوۀ تکامل و پیکربندی شبکۀ همنویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی با استفاده از شاخصهای کلان و عملکرد پژوهشگران، دانشگاهها و کشورها با استفاده از شاخصهای خرد تحلیل شبکههای اجتماعی موردبررسی قرار گرفته است. <br /> یافتهها: بررسی شاخصهای کلان تحلیل شبکه نشان داد که شبکۀ همنویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی از انسجام کافی برخوردار نیست. از سوی دیگر، مطالعۀ شاخصهای خرد تحلیل شبکههای اجتماعی بیانگر این است که حمیدرضا پوراعتماد، وحید نجاتی، محسن دهقانی، محمدعلی مظاهری و مجتبی زارعی، از مرکزیترین موقعیت در شبکه برخوردار بودهاند. همچنین در بررسی شبکههای همنویسی دانشگاهها نیز مشخص شد که دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه تهران، تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله از نظر شاخصهای خرد تحلیل شبکه، بهترین موقعیت را در شبکۀ همنویسی دانشگاهها دارا بودهاند.<br /> نتیجهگیری: میانگین فاصله کمتر از 6 (347.4) و ضریب خوشهبندی نسبتاً زیاد (779.0) شبکۀ همنویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزههای موردمطالعه، بیانگر این است که این شبکه، نوعی شبکۀ جهان کوچک محسوب میشود.
تحلیل شبکههای اجتماعی,شبکههای همنویسی,دانشگاه شهید بهشتی,شاخصهای خرد,شاخصهای کلان
https://rsci.shahed.ac.ir/article_791.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_791_6046d964aac638d592ba8635141872cb.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
مطالعۀ وضعیت تولیدات علمی در حوزۀ «بازیابی اطلاعات موسیقی» در پایگاه اسکوپوس
33
48
FA
امیر
وفائیان
. دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه خوارزمی
amirvafa@gmail.com
10.22070/rsci.2017.792
هدف: هدف از انجام این پژوهش، ارائۀ تصویر جامعی از وضعیت فعالیتهای علمی حوزۀ بازیابی اطلاعات موسیقی است.<br /> روششناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علمسنجی است که بر اساس رویکرد کمّی و با استفاده از روش کتابخانهای و شاخصهای علمسنجی انجام شده است و با استفاده از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی در نرمافزار SPSS تولیدات علمی حوزۀ بازیابی اطلاعات موسیقی از ابتدا تا پایان سال 2014 را که در پایگاه اسکوپوس نمایه شدهاند، بررسی کرده است. <br /> یافتهها: یافتهها نشان داد که از ابتدا (1995) تا پایان سال 2014، تعداد 1822 مدرک در پایگاه اسکوپوس در حوزۀ بازیابی اطلاعات موسیقی نمایه شده است؛ اما از سال 2004 بهبعد، تولیدات علمی این حوزه دوران رشد خود را آغاز و در سال 2011 به دوران بالندگی رسیده است. همچنین یافتهها نشان داد که پُرکارترین نویسنده، ایچیرو فوجیناگا (Ichiro Fujinaga)، پرسابقهترین فرد، مارک سندلر(Mark B. Sandler)، آمریکا و دانشگاه جوهانس کپلر (Johannes Kepler University)، بهترتیب فعالترین کشور و مؤسسۀ پژوهشی این حوزه بودهاند. علاوه بر این، بیش از 99درصد تولیدات علمی به زبان انگلیسی بوده و بیشترین آثار این حوزه بهترتیب مربوط به رشتههای کامپیوتر، علوم انسانی و مهندسی است.<br /> نتیجهگیری: نتایج نشان داد که بین تعداد نویسندگان همکار و شاخص هِرش نویسندگان، همبستگی در سطح یکصدم مثبت و معنادار است. بررسی و تحلیل محتوای آثار تولیدشده در حوزۀ بازیابی اطلاعات موسیقی میتواند به درک بهتر جریانهای فکری و گفتمان غالب در این حوزه کمک کند.
بازیابی اطلاعات موسیقی,تولیدات علمی,علمسنجی,پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس
https://rsci.shahed.ac.ir/article_792.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_792_6f57b64036f4923c09b26e04b709c468.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
بررسی تطبیقی سازمانهای سنجش علم بر اساس شاخصهای علمسنجی
49
66
FA
عیسی
زارعی
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
eazarei@gmail.com
زینب
صدیقی
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
zsedighi80@gmail.com
10.22070/rsci.2017.793
هدف: این پژوهش بهمنظور تبیین وضعیت سازمانهای سنجش علم بر اساس شاخصهای پایش اطلاعات صورت گرفته است.<br /> روششناسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی کاربردی است که با روشهای پیمایشی و کتابخانهای انجام شده است. با جستوجو در پایگاههای علمی و بررسی متون و منابع مرتبط، سازمانهای سنجش علم شناسایی و شاخصهای علمسنجی، استخراج و در قالب سیاهۀ وارسی تهیه گردید. سپس پایگاهها بر مبنای محتوای آنها دستهبندی و برای هریک از آنها سیاههای تکمیل گردید. در نهایت نیز دادههای گردآوریشده با استفاده از نرمافزار اکسل موردتجزیهوتحلیل قرار گرفت. <br /> یافتهها: یافتههای پژوهش حاکی از آن است که شاخصهای مورداستفاده برای پایش اطلاعات در هر گروه از پایگاههای علمسنجی (نظیر پایگاههای حاوی دادههای مالی و دادههای انسانی، پایگاهها و نمایههای تحلیل استنادی، پایگاههای گزارش استنادی نشریات و پایگاههای رتبهبندی و...) متفاوت است. از بین شاخصهای موردمطالعه، شاخص «ضریب تأثیر» با استفاده در 22 پایگاه (38.52) بهعنوان پرکاربردترین شاخص علمسنجی شناخته شد. پس از آن، شاخص «هِرش» با استفاده در 15 پایگاه سنجش علم (71.35) در رتبۀ دوم قرار گرفت. همچنین از بین پایگاههای موردمطالعه، «پایگاههای رتبهبندی دانشگاهها» بیشترین میزان استفاده از شاخصهای علمسنجی (85 شاخص) را به خود اختصاص داده و «پایگاههای حاوی دادههای مالی و انسانی» با استفاده از 56 شاخص، رتبۀ دوم را کسب نموده است. از طرفی، پایگاههای «گزارش استنادی نشریات» و «نمایۀ تخصصی یا موضوعی» با استفاده از 7 شاخص، بهطور مشترک، کمترین میزان استفاده از شاخصهای موردنظر را به خود اختصاص دادند.<br /> نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که پایگاههای سنجش علم بهلحاظ میزان استفاده از شاخصهای علمسنجی، با یکدیگر متفاوت هستند و میتوان شاخصهای مشابهی برای همۀ آنها ارائه داد.
سازمانهای سنجش علم,شاخصهای علمسنجی,مقایسۀ تطبیقی
https://rsci.shahed.ac.ir/article_793.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_793_e52a1aa4a097463b2ded96c0b6b33cfa.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
تحلیل روابط بین شاخصهای بهرهوری علمی و شاخصهای توسعه در آسیا
67
84
FA
محمدصادق
اللهیاری
دانشیار گروه مدیریت کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت
mohammad.sadegh.allahyari@gmail.com
زهرا
دقیقی ماسوله
دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران
mana.daghighi@yahoo.com
10.22070/rsci.2017.794
هدف: هدف پژوهش حاضر، ارزیابی، مقایسه و تحلیل روابط میان شاخصهای سنجش سطح توسعه و بهرهوری علمی کشورهای آسیایی با استفاده از تکنیک همبستگی کانونی میباشد.<br /> روششناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علمسنجی است که با روش کتابخانهای و بر اساس اطلاعات حاصل از پایگاههای اطلاعاتی یو.ان.دی.پی، بانک جهانی و اس.جی.آر انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل 26 کشور آسیایی است و بهمنظور ارزیابی سطح توسعهیافتگی آنها سه شاخص توسعۀ انسانی، تولید ناخالص ملی و نابرابری جنسیتی و جهت سنجش بهرهوری علمی دو شاخص هرش و تعداد تولیدات علمی انتشاریافته مربوط به سال 2012 موردبررسی قرار گرفتند. تجزیهوتحلیل دادهها بر مبنای روشهای آماری توصیفی و تکنیک تحلیل همبستگی کانونی و با بهرهگیری از نرمافزارهای آماری اس.پی.اس.اس و استتیستیکا (STATISTICA) انجام شده است<br /> یافتهها: یافتههای حاصل از تحلیل همبستگی کانونی نشان داد که ترکیب خطی مناسب و همبستگی معناداری میان متغیرهای سنجش سطح توسعهیافتگی جوامع بهعنوان متغیرهای ملاک و متغیرهای علمسنجی بهعنوان متغیرهای پیشبین وجود دارد و نسبت واریانس تبیینشدۀ شاخصهای سنجش توسعه توسط شاخصهای سنجش علمی، 71درصد میباشد. همچنین یافتهها نشان داد که میان دو شاخص تعداد تولیدات علمی و هِرش، همبستگی قوی وجود دارد و میان سه شاخص توسعۀ انسانی و تولید ناخالص ملی و نابرابری جنسیتی نیز همبستگی وجود دارد که همبستگی میان شاخص توسعۀ انسانی و نابرابری جنسیتی قویتر میباشد.<br /> نتیجهگیری: نتایج نشان داد که ایجاد شرایط و زمینههای ارتقای سطح کمّی و کیفی تولیدات علمی جوامع باعث تقویت و بالارفتن سطح توسعهیافتگی آنها میشود
شاخصهای توسعه,شاخصهای بهرهوری علمی,تحلیل همبستگی کانونی
https://rsci.shahed.ac.ir/article_794.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_794_52d33ab37bb7fb2abec9437b32828e8f.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
ترسیم ساختار حوزههای علمی با استفاده از روش همواژگانی: مطالعۀ موردی تحقیقات کشاورزی استان کرمانشاه
85
96
FA
پریسا
شکریه زاده
دانشجوی کارشناسی ارشد علمسنجی دانشگاه یزد
sh_paliz@yahoo.com
ابراهیم
زال زاده
0000-0002-6693-7133
استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی ،دانشگاه یزد
ezal@yazd.ac.ir
فرامرز
سهیلی
0000-0003-2581-7052
استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی،دانشگاه پیام نور کرمانشاه
fsohieli@gmail.com
10.22070/rsci.2017.795
هدف: پژوهش حاضر با استفاده از شاخصهای تحلیل شبکۀ اجتماعی، به بررسی و مطالعۀ همواژگانی 475 مقاله فارسی در حوزۀ کشاورزی استان کرمانشاه که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بین سالهای 1378 تا 1393 نمایه شدهاند، میپردازد.<br /> روششناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علمسنجی است که از روش تحلیل شبکۀ همرخدادی واژگانی بهره گرفته و از شاخصهای تحلیل شبکه همچون مرکزیت رتبه، مرکزیت بینابینی، مرکزیت نزدیکی و همچنین شاخص چگالی استفاده کرده است. برای ترسیم نقشۀ علمی روابط و موضوعات، از نرمافزار یوسینت و نتدراو و نیز برای خوشهبندی موضوعات، از نرمافزار ماتریسسازی راور ماتریس و SPSS بهره گرفته شد. <br /> یافتهها: تحلیل دادهها نشان از روند رشد صعودی تحقیقات علمی بین سالهای 1378 تا 1392 میباشد. در نقشۀ موضوعات اصلی مقالات کشاورزی، موضوعاتی مانند گندم، نخود، جو، زراعت، آب، کلزا، خشکی و ژنتیک و سایر موضوعات که در شبکه قابلرؤیت هستند، دارای بالاترین مرکزیت نزدیکی میباشند. در نقشۀ موضوعات اصلی مقالات حوزۀ کشاورزی استان کرمانشاه، موضوعات تجزیه، زراعت، گندم، خاک، تنوع، روشهای آماری و... مشخص شدهاند. نتایج حاصل از تحلیل خوشهای نیز نشان داد که محور اصلی پژوهش شامل موضوعات ژنتیک، گندم، آبیاری، دانه و تجزیه میباشد. در میان تحقیقات کشاورزی، موضوعاتی چون سیلاب، هنرستان کشاورزی، خودکارآمدی، دانش بومی، تنش خشکی و... بهعنوان موضوعات نوظهور و جدید تحقیقات مشخص شدند.<br /> نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که شبکۀ همواژگانی موضوعات مقالات نسبتاً متراکم است. تحلیل موضوعات بهدستآمده از پژوهش نشان داد که مدارک علمی حوزۀ موردبررسی در قالب 176 موضوع اصلی که این موضوعات به 44 محور (خوشه) فرعی و یک محور اصلی طبقهبندی شدند، برخی از این موضوعات مربوط به محصولات کشاورزی و برخی مربوط به امکانات و تسهیلات و روشهای کشاورزی و آبیاری و... میباشد.
تحلیل شبکه,همواژگانی,تحقیقات کشاورزی,کشاورزی استان کرمانشاه,پایگاه استنادی علوم جهان اسلام
https://rsci.shahed.ac.ir/article_795.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_795_7e8bebce2f3ae1e3b52008ed9cf54cdb.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
تحلیل محتوای پایاننامههای مالیاتی موجود در کتابخانۀ سازمان امور مالیاتی کشور (طی سالهای 1389ـ1393)
97
108
FA
کیهان
مهشیدی
کارشناسارشد کتابداری و اطلاعرسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد تهران شمال
kmahshidi@gmail.com
فریده
رفیعی مقدم
کارشناسارشد کتابداری و اطلاعرسانی، عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
fariderafiee@yahoo.com
10.22070/rsci.2017.796
هدف: هدف پژوهش حاضر، کشف گرایشهای موضوعی پایاننامههای تحصیلات تکمیلی موجود در کتابخانۀ سازمان امور مالیاتی در حوزۀ موضوعات «مالیاتی» و طبقهبندی آنها در مقولههای مشخص بهمنظور تعیین سیر موضوعی و بررسی آنها در راستای اولویتهای پژوهشی سازمان است.<br /> روششناسی: این پژوهش از نوع توصیفی کاربردی کتابسنجی بوده و از روش تحلیل محتوا برای تعیین گرایشهای موضوعی پایاننامهها استفاده کرده است. جامعۀ مورد مطالعه 482 پایاننامۀ «مالیاتی» نوشتهشده از سال 1389 تا 1393 در دانشگاههای سراسر ایران و 37 اولویت پژوهشی سازمان امور مالیاتی کشور در سالهای 1388 تا 1392 میباشد. در این پژوهش برای تفکیک پایاننامهها از نظر موضوعی، یک طرح موضوعی شامل 5 گروه موضوع اصلی و 20 موضوع فرعی با روش دلفی بر مبنای نظر کارشناسان خبرۀ مالیاتی تنظیم شده است. گردآوری اطلاعات با استفاده از فیشبرداری بر مبنای فهرست کنترل انجام شده است. تحلیل دادهها با استفاده آزمونهای آماری برآورد همبستگی بین درصد موضوعات و مجذور کای در نرمافزار EXCEL و SPSS انجام شده است.<br /> یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که موضوع «سازمان وصول مالیات» با 6.56درصد بیشترین پایاننامه، موضوع «مالیاتهای اسلامی» با 1درصد کمترین پایاننامه، دانشجویان مدیریت بیشترین پایاننامه با 4.55درصد و دانشجویان حقوق کمترین پایاننامه را با 8.6درصد به خود اختصاص دادهاند. همچنین بیشترین جامعۀ آماری پایاننامهها مربوط به کارکنان با 2.49درصد و کمترین آن با 5درصد مربوط به «پروندههای مالیاتی» است. علاوه بر این از تعداد 482 عنوان پایاننامه، 232 عنوان در راستای اولویتهای پژوهشی تهیه شده است.<br /> نتیجهگیری: نتایج نشان داد که پایاننامههای اندکی در راستای اولویتهای پژوهشی سازمان نگارش شده است.
تحلیل محتوا,پایاننامهها,مالیات,سازمان امور مالیاتی کشور,اولویتهای پژوهشی
https://rsci.shahed.ac.ir/article_796.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_796_61752ab3935127908047c334e618632c.pdf
دانشگاه شاهد
پژوهش نامه علم سنجی
2423-3773
2423-5563
3
(شماره ا، بهار و تابستان)
2017
03
21
تحلیل رابطۀ میان تولیدات علمی کشورهای برتر جهان و میزان ثبت اختراع
109
119
FA
محمد باقر
نگهبان
استادیار بخش علم اطلاعات و دانششناسی ،دانشگاه شهید باهنر کرمان
mbnegahban@uk.ac.ir
10.22070/rsci.2017.797
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ میان تولیدات علمی بهعنوان شاخص علم و پروانههای ثبت اختراع بهعنوان شاخص فناوری در کشورهای برتر جهان است.<br />روششناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علمسنجی است که با روش کتابخانهای انجام شده است. جامعۀ این پژوهش شامل تولیدات علمی منتشرشده در پایگاه استنادی اسکوپوس و اختراعات ثبتشده در ادارۀ ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا بین سالهای 2008ـ2013 میباشد. با توجه به نوع دادهها از آزمونهای آماری پارامتریک و ناپارامتریک و همچنین روند همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزار اس.پی.اس.اس (SPSS) استفاده شد. <br />یافتهها: یافتههای این پژوهش نشان میدهد روند همبستگی بین تولیدات علمی کشورها و اختراعات ثبتشده در بازۀ زمانی 2008ـ2013 در ادارۀ ثبت اختراعات و پایگاه استنادی اسکوپوس در هر شش سال معنیدار بوده است و از لحاظ نوع مدارک علمی اعم از کتاب، مقاله و مقالۀ کنفرانسی آزمون همبستگی اسپیرمن میان این نوع از مدارک علمی نشان داد که مقاله با ضریب همبستگی 858.0، کتاب با ضریب همبستگی 867.0 و مقالۀ کنفرانسی با ضریب همبستگی 874.0 در سطح 01.0 معنیدار هستند و با میزان اختراعات ثبتشده رابطه دارند. همچنین ضریب همبستگی حوزههای موضوعی علوم اجتماعی و انسانی با 866.0، علوم فنی و مهندسی با 861.0، علوم پزشکی با 843.0 و علوم زیستی با 834.0 در سطح ۱درصد نشان داد که میان میزان تولیدات علمی کشورها در حوزههای موضوعی و میزان اختراعات ثبتشده، رابطۀ معنیداری وجود دارد.<br />نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد که بین تولیدات علمی کشورها و ثبت اختراعات، رابطۀ مستقیمی وجود دارد و کشورهایی که دارای تولید علمی بالایی هستند، از اختراعات بیشتری برخوردار هستند.<br />.<br /> <br />
اختراعات,اسکوپوس,تولید علم,علمسنجی,کشورها,استناد
https://rsci.shahed.ac.ir/article_797.html
https://rsci.shahed.ac.ir/article_797_a1d91733197322f3cf43fb3ec5e502db.pdf