ترسیم و تحلیل شبکه‌های هم‌نویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزه‌های علوم اجتماعی، انسانی و هنر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

3 دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، ترسیم و تحلیل شبکه‌های هم‌نویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزه‌های علوم اجتماعی، انسانی و هنر است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علم‌سنجی است که با استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی و تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام شده است. جامعۀ پژوهش از 282 مدرک تولیدشده توسط پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزه‌های علوم اجتماعی، انسانی و هنر تشکیل شده است که تا 1مارچ2014 میلادی (10اسفند1392 شمسی) در پایگاه وب علوم نمایه شده‌اند. برای ترسیم و تحلیل شبکه‌های هم‌نویسی، از نرم‌افزار اکسل و نرم‌افزارهای تحلیل شبکۀ یو.سی.آی.نت و وی.او.اس.ویوور استفاده شده است. نحوۀ تکامل و پیکربندی شبکۀ هم‌نویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی با استفاده از شاخص‌های کلان و عملکرد پژوهشگران، دانشگاه‌ها و کشورها با استفاده از شاخص‌های خرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی موردبررسی قرار گرفته است.           
یافته‌ها: بررسی شاخص‌های کلان تحلیل شبکه نشان داد که شبکۀ هم‌نویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی از انسجام کافی برخوردار نیست. از سوی دیگر، مطالعۀ شاخص‌های خرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی بیانگر این است که حمیدرضا پوراعتماد، وحید نجاتی، محسن دهقانی، محمدعلی مظاهری و مجتبی زارعی، از مرکزی‌ترین موقعیت در شبکه برخوردار بوده‌اند. همچنین در بررسی شبکه‌های هم‌نویسی دانشگاه‌ها نیز مشخص شد که دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه تهران، تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله از نظر شاخص‌های خرد تحلیل شبکه، بهترین موقعیت را در شبکۀ هم‌نویسی دانشگاه‌ها دارا بوده‌اند.
نتیجه‌گیری: میانگین فاصله کمتر از 6 (347.4) و ضریب خوشه‌بندی نسبتاً زیاد (779.0) شبکۀ هم‌نویسی پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در حوزه‌های موردمطالعه، بیانگر این است که این شبکه، نوعی شبکۀ جهان کوچک محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Visualization and Analysis of Co-uthorship Networks of Shahid Beheshti University Researchers in Humanities, Social Sciences and Art

نویسندگان [English]

  • Homa Arshadi 1
  • Mohammadamin Erfanmanesh 2
  • Najmeh Salemi 3
1 M.A. of Knowledge and Information Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Knowledge and Information Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 PhD of Knowledge and Information Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: Co-authorship is an important indicator and the most common measure of formal scientific collaboration. A series of collaborative publications create a social network which can be studied in order to understand the network characteristics. The current research aims to visualize and analyse the co-authorship network of documents published by researchers affiliated to Shahid Beheshti University in humanities, social sciences and art.
Methodology: This study is an applied research in which scientometric and social network analysis of the data has been performed. A total of 282 articles in the area of social sciences, humanities and art which specified Shahid Beheshti University as their affiliated institution and indexed by the Thomson Reuters until the 1 March 2014, were selected as the population of study. Microsoft Excel, UCINet and VOSViewer software were utilized for data analysis. Overall structure of the network was investigated using a few macro-level metrics. Additionally, micro-level metrics were adopted to analyze the performance and status of researchers in the network.
Findings: Macro-level metrics shows that the co-authorship network of Shahid Beheshti University researchers has low cohesion. According to the findings, the most important and prolific authors in terms of both productivity and centrality measures are: Hamidreza Pouretemad, Vahid Nejati, Mohsen Dehghani, Mohammad Ali Mazaheri, Mojtaba Zarei. Styding the co-authorship network of institutions, the top spots are taken by the Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran University of Medical Sciences, Tehran University, Tarbiat Modares University and Baghiatallah University of Medical Science (BMSU).
Conclusion: The short mean distant (4.347) coupled with high clustering coefficient (0.779) indicates that the network seems to exhibit “small world” network properties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social network analysis
  • Co-authorship network
  • Shahid Beheshti University
  • Micro-level metrics
  • Macro-level metrics
حریری، نجلا و نیکزاد، مهسا. (1390). شبکه‌های هم‌نویسی در مقالات ایرانی رشته‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی، روان‌شناسی، مدیریت و اقتصاد در پایگاه ISI بین سال‌های 2000 تا 2009، پردازش و مدیریت اطلاعات، 26 (4)، 826ـ844.
دانش، فرشید، عبدالمجید، امیرحسین، رحیمی، علیرضا و بابایی، فاطمه. (1388). میزان همکاری گروهی محققان مراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در اجرای طرح‌های تحقیقاتی. مدیریت اطلاعات سلامت، 6 (1)، 43ـ52.
سالمی، نجمه. (1392). ترسیم نقشه علمی دانشگاه تهران: بر اساس هم‌استنادی و هم‌واژگانی مقوله‌های موضوعی انتشارات علمی در نمایه استنادی علوم. پایان‌نامۀ دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران.
عرفان‌منش، محمدامین و بصیریان‌جهرمی، رضا. (1391). شبکۀ هم‌نویسی مقالات منتشرشده در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24 (2)، 76ـ96.
عرفان‌منش، محمدامین، عبدالله، ابریزه و اصنافی، امیررضا. (1392). نقش کشورهای جهان در نیم‌قرن تولید علم حوزۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی: مطالعۀ علم‌سنجی و تحلیل شبکۀ اجتماعی. پردازش و مدیریت اطلاعات، 29 (2)، 535ـ566.
عصاره، فریده، نوروزی‌چاکلی، عبدالرضا و کشوری، مریم. (1389). هم‌نویسندگی پژوهشگران ایران در نمایه‌های استنادی علوم، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی در پایگاهweb of science  در سال‌های 2000 تا 2006. پردازش و مدیریت اطلاعات، 25 (4)، 573ـ595.
نوروزی‌چاکلی، عبدالرضا. (1388). مروری بر وضع ایران در پایگاه‌های استنادی مؤسسه اطلاعات علمی. کتاب ماه کلیات، 139، 76ـ93.
نوروزی‌چاکلی، عبدالرضا. (1390). آشنایی با علم‌سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)؛ مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی و دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
وب‌سایت پایگاه استنادی علوم جهان اسلام. (1392). فهرست رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی ایران سال 1392. بازیابی‌شده در 10مهر1393 از آدرس اینترنتی: http://ur.isc.gov.ir/ranking_list92.aspx
وب‌سایت دانشگاه شهید بهشتی. (1393). کسب رتبۀ هفتم در بین دانشگاه‌های کشور در نظام رتبه‌بندی لایدن توسط دانشگاه شهید بهشتی [اخبار]. بازیابی شده در 10مهر1393 از آدرس اینترنتی:
 http://www.sbu.ac.ir/Lists/News/DispForm.aspx?ID=13829
Acedo, F. J., Barroso, C., Casanueva, C., & Galán, J. L., (2006). Co‐Authorship in Management and Organizational Studies: An Empirical and Network Analysis. Journal of Management Studies, 43(5), 957-983.‌
Benckendorff, P., (2010). Exploring the limits of tourism research collaboration: A social network analysis of co-authorship patterns in Australian and New Zealand tourism research. In Tourism and Hospitality: Challenge the limits conference, Tasmania, Australia (pp. 8-11).‌
Erfanmanesh, M., & Hosseini, E., (2014). 10 Years of the International Journal of Information Science and Management: A Scientometric and Social Network Analysis Study.
Erfanmanesh, M., Gholamhosseinzadeh, Z., & Jahromi, R. B., (2013). The Performance of Iranian Psychology and Psychiatry Researchers: A Scientometric Study. Collnet Journal of Scientometrics & Information Management, 7(2), 161-172.‌
Erfanmanesh, M., Rohani, V. A. & Abrizah, A., (2012). Co-authorship network of scientometrics research collaboration. Malaysian Journal of Library & Information Science, 17(3), 73-93.
González-Alcaide, G., Park, J., Huamaní, C., Gascón, J., & Ramos, J. M., (2012). Scientific authorships and collaboration network analysis on Chagas disease: papers indexed in PubMed (1940-2009). Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 54(4), 219-228.‌
Gossart, C., & Ozman, M., (2009). Co-authorship networks in social sciences: The case of Turkey. Scientometrics, 78(2), 323-345.
Hou, H., Kretschmer, H., & Liu, Z., (2008). The structure of scientific collaboration networks in Scientometrics. Scientometrics, 75(2), 189-202.‌
Liu, X., Bollen, J., Nelson, M. L., & Van de Sompel, H., (2005). Co-authorship networks in the digital library research community. Information processing & management, 41(6), 1462-1480.
Martins, M. E., Martins, G. S., Csillag, J. M., & Pereira, S. C. F., (2012). Service's scientific community: a social network analysis (1995-2010). Journal of Service Management, 23(3), 455-469.
Newman, M. E., (2004). Coauthorship networks and patterns of scientific collaboration. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(suppl 1), 5200-5205.‌
Persson, O., Melin, G., Danell, R., & Kaloudis, A., (1997). Research collaboration at Nordic universities. Scientometrics, 39(2), 209-223.‌
Watts, D. & Strogatz, S. H., (1998). Collective dynamics of small-world networks. Nature, 393, 440-442.
Yan, E., Ding, Y., & Zhu, Q., (2010). Mapping library and information science in China: A coauthorship network analysis.‌Scientometrics, ‌83(1), 115-131.
Yu, Q., Shao, H., & Duan, Z., (2013). The research collaboration in Chinese cardiology and cardiovasology field. International journal of cardiology, 167(3), 786-791.