تحلیل دیدگاه‌های پژوهشگران مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی درخصوص اثر تحریم‌های خارجی بر ارتباطات علمی و فعالیت‌های پژوهشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه خوارزمی

3 عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات واکس و سرم‌سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

چکیده

هدف: هدف این پژوهش شناسایی و بررسی آثار تحریم‌های خارجی اعمال‌شده بر ایران، بر ارتباطات علمی و فعالیت‌های پژوهشی پژوهشگرانِ مؤسسۀ تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی است.
                           
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع ترکیبی کیفی‌کمّیِ متوالی است. در بخش کیفی از شیوۀ مطالعه موردی و در بخش کمّی از پیمایش استفاده شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل 200 نفر از پژوهشگران مؤسسۀ تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی است. نمونه‌گیری در بخش کیفی به شیوۀ هدفمند و با مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با ۱۵ نفر از پژوهشگران مؤسسۀ تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی انجام شد و با استفاده از نتایج مصاحبه‌ها، پرسش‌نامه‌ای به­صورت آنلاین طراحی شد و در اختیار جامعه آماری قرار گرفت  که ۵۱ نفر از آن­ها به آن پاسخ دادند.
                           
یافته‌ها: یافته­های پژوهش نشان داد که تحریم‌های علمی و اقتصادی هم بر فعالیت‌های پژوهشی و هم بر فعالیت‌های تولیدی مؤسسه اثرات منفی شامل افت ارتباطات علمی، سختی فعالیت پژوهشی و درنتیجه بعضاً افت کیفیت و کمّیت فعالیت پژوهشی گذاشته است. همچجنین تحریم‌ها آثار مثبتی، همچون بالابردن دید محققان داخلی برای تبدیل محدودیت‌های ایجادشده به فرصت برای رشد بیشتر علمی داشته‌اند.
                           
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که اثرات منفی تحریم‌ها موجب اثرات روانی در میان پژوهشگران و بروز خودتحریمی شده است. همچنین تحریم‌ها آثاری مثبت مانند تقویت روحیه خودباوری و زمینه‌سازی برای ظهور خلاقیت شده­اند علاوه­براین میزان اثرگذاری تحریم بر حوزه‌های علمی مختلف، متفاوت بوده است.
                            

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Razi Vaccin and Serum Scientific Institute Re-earchers’ Viewpoint on Impact of Foreign Sanctions on Scientific Communications and Research Activities

نویسندگان [English]

  • Kobra Almasi 1
  • Hamidreza Jamali Mahmouie 2
  • Ahmad Yousefi 3
1 M.A. student of Knowledge and In-formation Science, Kharazmi University
2 Associate professor of Knowledge and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Science, Kharazmi university
3 Board Member of Razi Vaccin and Se-rum Scientific Institute, Research Or-ganization, karaj
چکیده [English]

Purpose: The aim was to identify the impact of foreign sanctions on scientific communications and research activities of researchers at Razi Vaccine & Serum Research Institute.
Methodology: The mixed-method qualitative-quantitative research was used, case study for qualitative part and questionnaire survey for quantitative section. The research population included 200 researchers of Razi institute. Semi-structured interviews were conducted with a purposeful sample of 15 researchers. Based on the findings of the interviews an online questionnaire was developed and sent to 200 researchers of which 51 were completed.
Findings: The findings showed that economic and scientific sanctions have had negative impacts such as scientific communication decrease, difficulty in research activities, and reduction of quality and quantity of research activities in the institute. On the other hand, sanctions have had positive impacts such as improvement of our researchers’ viewpoint for transmitting posed limitations to opportunities for scientific growth.
Conclusion: Sanctions have caused psychological impacts and self-restrictions among researchers. Sanctions, however, have had positive outcomes as well, including promoting self-confidence and fostering creativity. The impact of sanctions varies among different scientific fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sanction. Foreign Sanctions
  • Scholarly Communication
  • Researchers
  • Razi Vaccine and Serum Research Institute
ابراهیمی، قربانعلی. (1372). اجتماع علمی و ساختارهای آن. رهیافت، 5، 30-40.
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت. (1384). اصول روش تحقیق کیفی؛ نظریه مبنایی؛ رویه‌ها و روش‌ها (ترجمۀ بیوک محمدی) تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
انصاریان، مجتبی. (1391). تحریم‌های بین‌المللی و یک‌جانبه علیه ایران از دیدگاه حقوق بشر: آثار آن بر حقوق اقتصادی و توسعه. پایان‌نامۀ دکترای تخصصی. دانشکده الهیات. دانشگاه پیام‌نور مرکز.
بی‌بی‌سی فارسی. (1393). لغو محدودیت دسترسی دانشجویان ایرانی به کورسرا. بازیابی‌شده در 11تیر1393از:
(1392). اقدام جدید غرب در راستای «تحریم علمی» ایران. بازیابی‌شده در 10 تیر1393 از:
http://www.tabnak.ir/fa/news/334851/ اقدام-جدید-غرب-در-راستای-تحریم-علمی-ایران
جام‌جم‌ آنلاین. (1392). اعتراض به تحریم علمی ایران. بازیابی‌شده در 27 آبان1392 از:
جلالی، رستم. (1391). نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی. مجلۀ تحقیقات کیفی و آمیخته در علوم سلامت، 4 (1)، 313-314.
داورپناه، محمدرضا. (۱۳۹۱). ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌یابی. تهران: دبیزش؛ چاپار.
دلاور، علی. (1390). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. ویرایش 4، تهران: نشر ویرایش.
 
عزیزنژاد، محمد و سیدنورانی، سیدمحمدرضا. (1389). بررسی آثار تحریم بر اقتصاد ایران با تأکید بر تجارت خارجی. مجلس و پژوهش، 16 (16)، 165-210
فخاری، حسین، سلیمانی، داوود و دارایی، محمدرضا. (1392). بررسی اثرات تحریم‌های اقتصادی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور. فصل‌نامۀ سیاست علم و فناوری، 5 (3)، 1-16.
محمدی، اکرم. (1386). تأثیر ارتباطات علمی بر تولید دانش. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران. 8(1)، 52-75.
قانع، محمدرضا. (1383). آرشیو مدارک الکترونیکی: شیوه‌ای نوین در ارتباطات علمی. اطلاع‌شناسی، 2 (2)، 77-100.
معین، محمد. (1382). فرهنگ فارسی (متوسط): شامل یک مقدمه و سه بخش: لغات، ترکیبات خارجی، اَعلام. تهران: امیرکبیر.
معین، مصطفی. (1373). کارنامۀ آموزش عالی: چشم‌اندازهای امیدبخش در آموزش عالی و آسیب‌پذیری‌های آن. فصل‌نامۀ علمی و فرهنگی وابسته وزارت فرهنگ و آموزش عالی، دفتر دانش، ۱، ۶۷.
ویکی‌پدیای فارسی. تاریخ دسترسی 2 تیر 1393 از: http://fa.Wikipedia.org/wiki/ تحریم‌ها_ علیه_ ایران
یاوری، کاظم و محسنی، رضا. (1389) آثار تحریم‌های تجاری و مالی بر اقتصاد ایران: تجزیه‌و‌تحلیل تاریخی. مجلس و پژوهش، 16(16)، 9-53.
یزدان‌فام، محمود. (1385). تحریم‌های بین‌المللی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. فصل‌نامۀ مطالعات راهبردی، 9(4)، 789-820.
Carter, B. E. (1988). International Economic Sanctions. Cambridge: Cambridge University Press.
Ferrier, R. W. (1982). The History of the British Peterleum Company. Cambridge: Cambridge University Press.
New York The Sun (2006). 40 Iranians Are Turned Back at a U.S. Airport. Retrieved 22 Apr 2013 From:
Petrecu, I.M. (2008). Rethinking Economic Sanction Success: Sanctions as Deterrents, Retrieved 22 Apr 2013 From: http://www.eea-esem.com/files/papers /EEA-ESEM/2011/2297/draft122710 all.pdf
Scidevnet (2007). Florida puts 6 countries off limits for its academics. Retrieved 22 Apr 2013 From: www.Scidev.net/global/
The Register. (2007). Yahoo! Mail and Hotmail strike out Iran. Retrieved 22 Apr 2014 From: http://www.theregister.co.uk/2007/11/07/yahoo-google-microsoft-iran/University of Twente. (2008). Iran students. Retrieved 22 Apr 2014 from:  
http://www.utwente.nl/en/news/2008/janury/Iran%20standpunt%20standpunt %20UT%20(Engels)%20280107.doc/