تحلیل شبکه اجتماعی هم‌تألیفی مقالات داخلی اعضای هیئت علمی رشته علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران.

3 استاد فقید مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، ایران

چکیده

هدف: در این پژوهش چگونگی همکاری‌های علمی در بین استادان رشته علوم تربیتی در بین گروه‌های علمی بررسی شده و مشخص می‌گردد که نحوه انتقال دانش در شبکه‌های همکاری علمی بین آنها چگونه بوده و سهم هریک از آنها در تولید مقالات علمی چاپ‌شده در داخل کشور به چه صورت است. پژوهش حاضر به مطالعه شبکه هم‌تألیفی اعضای هیئت علمی رشته علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران و بررسی الگوهای نویسندگی در 2795 مقاله منتشرشده داخلی در نشریات علمی پژوهشی می‌پردازد.
روش‌شناسی: این پژوهش با رویکرد کتاب‌سنجی و روش تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل مقالات منتشرشده داخلی اعضای هیئت علمی رشته علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران است که توسط مجلات و فصلنامه‌های علمی-پژوهشی چاپ شده و در نمایه‌های استنادی علوم جهان اسلام و مگیران بارگذاری شده است. با روش نمونه در دسترس2795 مقاله که از سال 1377 تا سال 1395 در این پایگاه‌ها نمایه شده بودند مورد بررسی قرار گرفت. ازآنجایی‌که در فرایند انتخاب نمونه، به کلیه مقالات اعضای هیئت علمی، امکان دسترسی وجود نداشت و در نتیجه نمی‌شد از روش‌های تصادفی دست به انتخاب نمونه‌ها زد؛ لذا از روش نمونه در دسترس برای انتخاب نمونه‌ها استفاده شد. تعداد هم‌نویسندگی‌ها برای هریک از اعضا در جدولی در نرم‌افزار اکسل وارد گردید. ساخت ماتریس به‌صورت دستی انجام شد. نتیجه کار تشکیل ماتریس 106 * 106 بود. پیکربندی شبکه هم‌تألیفی مقالات منتشرشده داخلی با استفاده از شاخص‌های کلان تحلیل شبکه‌ها: چگالی، ضریب خوشه‌بندی، میانگین فاصله، اتصال و قطر شبکه بررسی شد و برای بررسی عملکرد هریک از اعضای هیئت علمی دارای تألیف در شبکه از شاخص‌های خرد تحلیل شبکه‌ها: مرکزیت درجه، بینیت، نزدیکی و بردار ویژه استفاده شد. برای تحلیل و ترسیم اطلاعات مستخرج از شبکه هم‌تألیفی از نرم‌افزار یو.سی.آی.نت و بسته مکمل آن نت دراو بهره گرفته شد.
یافته‌ها: الگوی سه‌نویسندگی مهم‌ترین الگوی همکاری بود(30 درصد). شبکه هم‌نویسندگی از تعداد 106 گره و461 پیوند تشکیل شد. بررسی شاخص‌های خرد نشان داد که علی دلاور، محمود مهرمحمدی، عباس عباس‌پور، محبوبه عارفی و خسرو باقری با دارا‌بودن بیشترین میزان همکاری علمی با سایرین، مشارکت‌پذیرترین افراد در شبکه بودند. بر اساس تحلیل ساختار شبکه از لحاظ شاخص‌های خرد که نشانگر عملکرد فرد در شبکه است، می‌توان گفت که با توجه به شاخص مرکزیت درجه به‌ترتیب افرادی همچون محمود مهرمحمدی، کوروش فتحی واجارگاه، محمد عطاران و خسرو باقری، از جایگاهی برجسته برخوردار و میزان نفوذ و قدرت آنها در شبکه، نسبت به سایر اعضا بالاتر بوده و دارای بیشترین قدرت تأثیرگذاری علمی هستند و این افراد به‌نوعی جریان اطلاعات در شبکه را کنترل می‌کنند. تحلیل شاخص‌های کلان نشان داد که چگالی شبکه مذکور معادل 0.114 است، لذا شبکه از انسجام کافی برخوردار نبود. بنابراین شبکه حاضر از نوع گسسته بوده و در آن جریان اطلاعات به‌کندی صورت می‌پذیرد. به عبارتی اتصال میان گره‌ها کم بوده و شبکه از انسجام پایینی برخوردار است و حفره‌های زیادی در آن وجود دارد.
نتیجه‌گیری: بررسی الگوهای نویسندگی استادان نشان داد که الگوی سه‌نویسندگی در مقالات داخلی منتشرشده بیشترین سهم را به خود اختصاص داد که بیشتر از آنکه همکاری استادان با یکدیگر باشد، حاصل همکاری استادان با دانشجویان و سایر پژوهشگران بوده است؛ همچنین بررسی شاخص‌های خرد و کلان نیز نشان داد که وضعیت همکاری علمی استادان رشته علوم تربیتی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Social Network of Co-Authorship of Internal Articles of Faculty Members in the Field of Educational Sciences of Governmental Universities in Tehran

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Noche Nasar 1
  • Gholam Reza Shams 2
  • Mohammad Amin Ghanei Rad 3
1 Ph.D. of Higher Educational Management, Faculty of Education & Psychology, University of Shahid Beheshti, Iran.
2 Associate Professor Educational Management, Faculty of Education & Psychology, University of Shahid Beheshti, Iran.
3 Professor of Science and Society Research Department, National Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Purpose: In this research, the way of scientific cooperation among professors of educational sciences among scientific groups is investigated and it is clear how knowledge is transferred in scientific cooperation networks between them and what is the contribution of each of them in the production of scientific articles published in the country. The present study was conducted to study the Co-authorship network of faculty members in the field of education of Governmental universities of Tehran and review authorship patterns in 2795 published articles in scientific journals.
Methodology: This study was conducted scientometric approach and social network analysis method. The statistical population of the research includes the internally published articles of the faculty members of educational sciences of Tehran universities, which were published by scientific research journals and periodicals and uploaded to the citation indexes of the sciences of the Islamic world science center and Magiran. 2795 articles that were indexed in these databases from 1377 to 1395 were examined with the available sample method. Since in the sample selection process, it was not possible to access all the articles of faculty members, and as a result, it was not possible to select samples using random methods, therefore, the available sample method was used to select the samples. The number of co-authors for each member was entered in a table in Excel software. The matrix was created manually. The result was a 106*106 matrix. Configure the Co-authorship network for the publication of internal papers was investigated using the macro indicators network analysis such as Density, clustering coefficient, mean distance, connectedness, and diameter of the network and for analyzing the performance of each faculty member with a compilation in the network, was used the micro indexes of the analysis of networks such as Indices degree centrality, betweenness, closeness, and eigenvector. To analyze and draw information obtained from the network were used U.C.I.Net software and its complementary package Net Drew.
Findings: The pattern of three authorships has been the most important collaborative pattern in the articles studied (%30). The network is composed of 106 nodes and 461 ties. The study of micro indicators showed that individuals such as Ali Delavar, Mahmoud Mehrmohammadi, Abbas Abbaspour, Mahboobeh Arefi, and Khosrow Bagheri with the highest degree of scientific collaboration with other writers, are the most participant in the network. Based on the analysis of the network structure in terms of micro-indices that indicate the individual's performance in the network, it can be said that according to the degree centrality index, people such as Mahmoud Mehrmohammadi, Korosh Fathi Vajargah, Mohammad Attaran, and Khosro Bagheri have a prominent position and influence And their power in the network is higher than other members and they have the most scientific influence and these people somehow control the flow of information in the network. The analysis of macro indicators also showed that the density of the mentioned network was 0.114, so the network did not have sufficient Cohesion. Therefore, the current network is of a discrete type and the flow of information is slow. In other words, the connection between the nodes is low and the network has low coherence and there are many holes in it.
Conclusion: Examining the writing patterns of the professors showed that the pattern of three writings in the published internal articles took the largest share, which was the result of the cooperation of the professors with students and other researchers rather than the cooperation of the professors with each other; Also, the examination of micro and macro indicators also showed that the scientific cooperation of professors in the field of educational sciences in the public universities of Tehran is not favorable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • faculty members
  • co-authorship network
  • social network analysis method
  • Science Education
  • Governmental universities of Tehran

مراجع

امیری، محمدرضا. (1383). همکاری در تألیف شیوه‌ها و مزایای آن. کتاب ماه کلیات. 35-31.
حریری، نجلا و نیکزاد، مهسا (1390). شبکه‌های هم‌تألیفی در مقالات ایرانی رشته‌های کتابداری، روانشناسی، مدیریت و اقتصاد در پایگاه ISI بین سال‌های 2000 تا 2009. علوم و فناوری اطلاعات، 26 (4)، 825 – 844.
حیدری، غلامرضا؛ عصاره، فرید؛ حری، عباس؛ پاک‌سرشت، محمدجعفر (1392). بنیان‌های تاریخی و جامعه‌شناختی پیدایش و گسترش علم‌سنجی. مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، دانشگاه شهید چمران اهواز، (11)، 56-37.
داورپناه، محمدرضا. (1386). ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌یابی. نشر دبیزش، چاپار.
داوری اردکانی، رضا. (1386). توسعه علمی یا تکثیر و ازدیاد تعداد مقالات. نامه فرهنگستان، (35)، 8-2.
روشنی، سعید، قاضی نوری، سید سروش و طباطبائیان، سید حبیب‌الله. (1392). تحلیل شبکه هم‌نویسندگی پژوهشگران حوزه سیاست‌گذاری و مدیریت فناوری در ایران. سیاست علم و فناوری، 6 (2)، 16-1.
عرفان‌منش، محمدامین و ارشدی، هما. (1394). شبکه هم‌نویسندگی مؤسسات در مقاله‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، (49)، 99-79.
عرفان‌منش، محمدامین و بصیریان جهرمی، رضا. (1392). شبکه هم‌تألیفی مقالات. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، (94)، 96–76.
علی‌زاده اقدم، محمدباقر. (1385). مطالعه عوامل مؤثر بر تولید علم در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها (نمونه مورد مطالعه: اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز). مجله علوم اجتماعی، 3 (2).
فخرایی، سیروس. (1374). نظریه شبکه و رابطه آن با ساخت‌گرایی در جامعه‌شناسی. نشریه پژوهش‌های فلسفی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، (153 و 154)، 154- 139.
فهیمی‌فر، سپیده و وصفی، محمدرضا. (1392). تحلیل شبکه هم‌تألیفی، مجلات و موضوعات هسته مقالات حوزه کتاب الکترونیکی. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، (30)، 108-85.
فولادیان، مریم و محمداسماعیل، صدیقه. (1398). بررسی شبکه همکاری اعضای هیئت علمی پژوهشگاه‌های فنی و مهندسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در شهر تهران: بازه زمانی 2015-2011. دوفصلنامه علمی پژوهشنامه علم‌سنجی دانشگاه شاهد، 5 (9)، 260-241.
قانعی‌راد، محمدامین (1385). وضعیت اجتماع علمی در رشته علوم اجتماعی. نامه علوم اجتماعی، 27، 55- 26.
رحیمی، ماریه و فتاحی، رحمت الله. (1387). بررسی وضعیت همکاری علمی اعضای هیئت علمی در چهار حوزه موضوعی در دانشگاه فردوسی مشهد. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11 (2)، 120-95.
زندیان، فاطمه؛ مرادیان، علی و حسن‌زاده، محمد. (1398) در پژوهشی به تحلیل شبکه همکاری علمی پژوهشگران حوزه پزشکی ایران با استفاده از شاخص‌های شبکه اجتماعی. دوفصلنامه علمی پژوهشنامه علم‌سنجی دانشگاه شاهد، 5 (9)، 116-99.
سهیلی، فرامرز؛ عصاره، فرید و فرج‌پهلو، عبدالحسین. (1392). تحلیل ساختار شبکه‌های اجتماعی هم‌نویسندگی پژوهشگران علم اطلاعات. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 29 (1).
شارع‌پور، محمود و فاضلی، محمد. (1386). جامعه‌شناسی علم و انجمن‌های علمی در ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دفتر برنامه‌ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی.
گدازگر، حسین و علی‌زاده اقدم، محمدباقر. (1385). مطالعه عوامل مؤثر بر تولید علم در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها (نمونه مورد مطالعه: اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز). مجله علوم اجتماعی (دانشگاه فردوسی مشهد)، (8)، 148–123.
     
 Abramo, G., D’Angelo, C.A. & Costa, F.D. (2009). Research collaboration and productivity: is there correlation? High Educ. 57:155–171.
Alizadeh Aghdam, M.B. (2006). Studying the factors influencing the production of science among university faculty members (Study example: Faculty members of Tabriz University). Journal of Social Sciences, 3(2). [In Persian]
Amiri, M.R. (2004). Cooperation in writing methods and its benefits. The book of the month of generalities, 31-35. [In Persian]
Beaver, D.B. & Rosen, R. (1979). Part lI. Scientific co- authorship, research productivity and visibility in the French scientific Elite. Scientometrics, Vol. 1. No. 2 , 133-149.
 
     Babchuk, N., Keith, B. and Peters, G. (1999).Collaboration in Sociology and Other Scientific Disciplines: A Comparative Trend Analysis of Scholarship in the Social, Physical, and Mathematical Sciences. The American Sociologist .Vol. 30, No. 3, pp. 5-21.
     Cheng, M. Y, Hen, K. W, Tan, H. P, & Fok, K. F. (2013). Patterns of co-authorship and research collaboration in Malaysia. In Aslib Proceedings: New Information Perspectives (Vol. 65, No. 6, pp. 659-674). Emerald Group Publishing Limited.
Davrpanah, M.R. (2007). Scientific communication: information need and information seeking behavior. Debizesh Publishing, Chapar. [In Persian]
Davari Ardakani, R. (2006). Scientific development or reproduction and increase in the number of articles. Academy Letter, (35), 2-8. [In Persian]
      De Stefano, D., Giordano, G., & Vitale, M. (2011). Issues in the analysis of co-authorship networks. Quality & Quantity, 45(5), 1091–1107.
Fahimifar, S. and Wasfi, M.R. (2012). Analysis of the co-authorship network, journals and core topics of articles in the field of e-books. Research and writing academic books, (30), 108-85. [In Persian]
Erfan Manesh, M.A. and Basirian Jahormi, R. (2012). Articles co-authoring network. Journal of National Studies on Librarianship and Information Organization, (94), 76-96. [In Persian]
Erfan Manesh, M.A. and Arshadi, H. (2014). Co-authorship network of institutions in information science and epistemology articles in Iran. Academic Librarianship and
Information Research, (49), 79-99. [In Persian]
Fakhraei, C. (1995). Network theory and its relationship with constructivism in sociology. Journal of Philosophical Researches of Faculty of Literature and Human Sciences, Tabriz University, (153 and 154), 139-154. [In Persian]
 
Ferligoj, A., Kronegger, L., Mali, F., Snijders, T.A. B.Y & Doreian, P. (2015). Scientific collaboration dynamics in a national scientific system. Scientometrics 104:985–1012.

Fuladiyan, M. and Mohammad Ismail, S. (2018) Investigation of the Collaboration Network of the Faculty Members of the Technical and Engineering Research Institute of the Ministry of Science, Research and Technology in Tehran: 2011-2015. Bi-quarterly Scientific Research Journal of Shahid University, 5 (9), 260-241.DOI: 10.22070/rsci.2018.715 [In Persian]

Ghaneirad, M. A. (2015). The state of the scientific community in the field of social sciences. Journal of Social Sciences, 27, 55-26. [In Persian]
Godazgar, H. and Alizadeh Aghdam, M.B. (2006). Studying the factors affecting the production of science among the faculty members of the universities (Study example: Faculty members of Tabriz University). Journal of Social Sciences (Ferdowsi University of Mashhad), (8), 123 - 148. [In Persian]
Groboljsek, B., Ferligoj, A., Mali, F., Kronegger, L., & Iglic, H. (2014). The role and significance of scientific collaboration for the new emerging sciences: The case of Slovenia. Teorija in praksa, 51(5), 866.
Hariri, n. and nikzad, m. (2011). Co-authership networks of Iranian articles in library and information science, psychology, management and economics in ISI during 2000-2000, Iranian research institute for science and technology. Vol. 26. No.4, 825-844. [In Persian]
 
      He, B., Ding, Y. and Ni,Ch. (2010). Mining Enriched Contextual Information of Scientific Collaboration: A Meso Perspective. Journal of the American society for information science and technology, 62(5):831–845.
     Hood, W., & Wilson, C. (2001). The literature of bibliometrics, scientometrics, and informetrics. Scientometrics, 52(2), 291-314.
     Huang, M.H., Wu, L.L and Wu, Y.Ch. (2015). A study of research collaboration in the pre-web and post-web stages: a coauthorship analysis of the information systems discipline. Journal of the Association for information science and technology, 66(4):778–797.
Khan, I. (2016). A scientometric analysis of DESIDOC Journal of Library & Information Technology (2010-2014). Library Hi Tech News.
 
     Olmeda-Gómez, C., Perianes-Rodríguez, A., Antonia Ovalle-Perandones, M., Guerrero-Bote, V. P., & de Moya Anegón, F. (2009, January). Visualization of scientific co-authorship in Spanish universities: From regionalization to internationalization. In Aslib Proceedings (Vol. 61, No. 1, pp. 83-100). Emerald Group Publishing Limited.
      Katz, J.S., & Martin, B.R. (1997). What is research collaboration?. Research Policy, 26(1), 1–18.
Pike, T. W. (2010). Collaboration networks and scientific impact among behavioral ecologists. Behavioral Ecology, 21(2), 431-435.
Ponds, R. (2009). Limits to internationalization of scientific research collaboration. J Technol Transf 34:76–94.
 
Shariapour, M. and Fazeli, M. (2007). Sociology of Science and Scientific Associations in Iran. Tehran: Institute for Cultural and Social Studies; Ministry of Science, Research and Technology, Office of Social Planning and Cultural Studies. [In Persian]
Sohaili, F; Osaerh, F. and Faraj Pahlo, A.H. (2012). Social Network Analyses of Information Science Researchers
Co-authorship. Iranian Research Institute Iranian
for Science and Technology, 29 (1). [In Persian]
Wang, X., Xu, S., Liu, D., & Liang, Y. (2012). The role of Chinese–American scientists in China–US scientific collaboration: A study in nanotechnology. Scientometrics, 91(3), 737-749.‏
Rahimi, M. and Fatahi, R. (2008). Investigating the status of scientific cooperation among faculty members in four subject areas at Ferdowsi University of Mashhad. Library and Information Quarterly, 11(2), 120-95. [In Persian]
Roshani, S., Ghazinouri, S., and Tabatabeian, H. (2012). A Co-Authorship Network Analysis of Iranian Researchers in Technology Policy and Managemen, 6(2), 1-16. [In Persian]
  Wasonga, C. O., & Wanzare, Z. O. (2012). Re-thinking school-university collaboration: Agenda for the 21st century. Educational Research and Reviews, 7(11), 251
  Watts, D. J. (1999). Small worlds: the dynamics of networks between order and randomness. Princeton university press.
 
      Weiping, Z. H. U., Liangshan, S. H. A. O., & Huang, Z. (2007). Social network analysis application in tacit knowledge management. In Intelligent Information Technology Application, Workshop on (pp. 294-297). IEEE.
Zandian, F., Moradian, A., and Hasanzadeh, M. (2018).Analyzing Scientific Collaboration among Iranian Medical Researchers Us-
ing Social Network Indicators. Scientometrics Research Journal. Vol. 5, No. 1,99-116. [In Persian]
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار