تجزیه و تحلیل شبکه همکاری علمی جهان در حوزه حقوق مالکیت فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران

2 استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه علامه‌طباطبایی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به تجزیه ‌و تحلیل شبکۀ همکاری علمی ‌جهانی، در حوزۀ حقوق مالکیت فکری و شناسایی خوشه‌های موضوعیِ برون‌دادهای علمی حوزه، در پایگاه اطلاعاتی استنادی علوم می‌پردازد.
 
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع پژوهشهای کاربردی علم سنجی است که با روش تحلیل هم رخدادی و تحلیل شبکه انجام شده است.جامعۀ پژوهش را تعداد 5752 پیشینۀ پژوهشی تشکیل می‌دهد که در قالب مقاله، مقاله‌کنفرانس، نقد و بررسی و... از سال 1982 تا سال 2014 در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده‌اند.           
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد متوسط نرخ رشد سالانۀ انتشارات حوزۀ حقوق مالکیت فکری، طی سال‌های مورد ‌بررسی در پایگاه استنادی علوم 3.63 درصد می‌باشد. کشور آمریکا با تولید 2003 مقاله رتبۀ نخست را در بین کشورها در اختیار دارد. از دید تحلیل‌ شبکۀ همکاری علمی، کشور آمریکا مهم‌ترین کشور در شکل‌‌دهی، جهت‌دهی و هدایت شبکۀ همکاری در حوزۀ حقوق مالکیت فکری است. همچنین دانشگاه برکلی مهم‌ترین دانشگاه در شبکۀ همکاری دانشگاه‌ها و مؤسسات در این حوزه شناخته شد. به لحاظ موضوعی، برون‌دادهای علمیِ حوزه در پنج خوشۀ موضوعی شکل گرفته است که مهم‌ترین خوشۀ آن شامل حوزه‌های موضوعی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، فعالیت‌های تحقیق و توسعه، شرکت‌های بازرگانی و انتقال تکنولوژی است.
نتیجه‌گیری: می‌توان گفت کشور آمریکا نقش کلیدی و مرکزی در شکل‌دهی، هدایت و رهبری جریان‌های علمی حوزۀ حقوق مالکیت فکری داشته و بیشترین همکاری در داخل شبکه، متناظر با این کشور است. باتوجه ‌به خوشۀ اصلی حوزه، می‌توان گفت که اهمیت حقوق مالکیت فکری در مبحث اقتصاد، به‌ویژه اقتصاد بین‌الملل جایگاه ویژه‌ای داشته و توجه به آن یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها و ملزومات توسعۀ اقتصادی است.     

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Network analysis of global scientific collaboration in the field of intellectual property rights

نویسندگان [English]

  • Rashid Jafarzadeh 1
  • Ali Jalali Dizaji 2
  • Esmat Momeni 2
1 Ph.D student in Information Science and Knowledge Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
چکیده [English]

 



Purpose: This study analyzes the global network of scientific collaborations on intellectual property rights (IPR) and identifies subject clusters of scientific outputs of IPR in the Web of Science (WoS).
Methodology: This study is an applied research so the scientometrics methods such as co-occurrence analysis and network analysis are used. 5752 scientific records indexed in WoS from 1982 to 2014 were analyzed.
Findings: The findings show that annual growth rate of scientific outputs of IPR during years is 63.3 percent. America is the most productive country in the field of IPR and also this country has an important role in shaping, directing and leading the IPR network. The University of Berkeley has an important place in the scientific network of IPR.  In terms of subject area, the scientific outputs of IPR formed in five thematic clusters i.e. foreign direct investment, R&D activities, trading corporates and technology transfer.
Conclusion: U.S. has a central role in shaping, leading and guiding the scientific flow of IPR. According to the main subject cluster of IPR, it can be said that IPR has an important place in international economy, so IPR is one of the most serious components for economic development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual Property Rights
  • Scientometrics
  • Scientific outputs
  • Scientific collaboration network
سهیلی، فرامرز و عصاره، فریده. (1392). بررسی تراکم و اندازۀ شبکۀ اجتماعی موجود در شبکۀ هم‌نویسندگی مجلات علم اطلاعات. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 29(2)، 351-372.
باجی، فاطمه و عصاره، فریده. (1391). ساختار شبکۀ هم‌نویسندگی حوزۀ علوم اعصاب ایران با استفاده از رویکرد شبکۀ اجتماعی. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 21، 71-92.
Batagelj, V., & Mrvar, A. (2014). Pajek. In Encyclopedia of Social Network Analysis and Mining (pp. 1245-1256). New York: Springer  
Chen, C. M.; Paul, R. J. (2001). Visualizing a knowledge domains intellectual structure. Computer, 34 (3), 65-71.
Egghe, L; Rousseau, R. (1990). "introduction to informetrics : quabtitative methods in library, documentation and information science”. Amsterdam: Elsevier.
Feng-hua, Z., & Xue-zhong, Z. (2006). Intellectual property research in China :a bibliometric analysis from 2000 to 2004 [J]. Science Research Management. 4.
Hanneman, R.A; Riddle, R.(2005). Introduction to social network methods. Retrieved from: Http://Faculty.ucr.edu/hanneman/. January 2015.
Hu, C., & Racherla, P. (2008). Visual representation of knowledge networks: A social network analysis of hospitality research domain. International Journal of Hospitality Management, 27(2), 302-312.
Ilie, L. (2014). Intellectual Property Rights: An Economic Approach. Procedia Economics and Finance, 16, 548-552.
Lowe, M. (2003). Reference analysis of the American historical review.  Collection building. 22 (1), 13-18.
Natarajan, M. (2014). Scientometric appraisal of the journal of intellectual property rights. Brazilian Journal of Information Science: Research Trends,7(2), 7-19.
Primo Braga, C., Fink, C., Paz Sepulveda, C. (2000). Intellectual property rights and economic development. World Bank Discussion Papers, 412
Swain, Dillip K.; Panda, K. C. (2012). Journal of intellectual property rights, 2002-2010: A bibliometric study. Chinese Librarianship: an International Electronic Journal, 33, 1.12.
World Intellectual Property Orgnization (2004). WIPO Intellectual Property Handbook. (2nd ed.). Jeneva, D.C.: WIPO.     
Wang, Tao, et al. (2012). On social computing research collaboration patterns: a social networks perspective. Front. Comput. Sci. 6(12), 122-130.
Wang, B., Chai, K. H., & Subramanian, A. M. (2015). Roots and development of intellectual property management research: A bibliometric review. World Patent Information, 40,10-20.
Wilson, J. (2011). Knowledge, networks and nations: Global scientific collaboration in the 21st century. The Royal Society.
World Intellectual Property Orgnization (2004). WIPO Intellectual Property Handbook. (2nd ed.). Jeneva, D.C.: WIPO.
Zupic, I., & Čater, T. (2014). Bibliometric Methods in Management and Organization. Available at SSRN 2267251.
     https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=226725.