تحلیل هم واژگانی مقالات مستخرج از پایان نامه های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه یزد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علم سنجی دانشگاه یزد

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل هم‌واژگانی مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی انجام شده است.
 
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است که با روش تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه انجام شده است. در این پژوهش، اطلاعات 1237 پایان‌نامه با استفاده از دو فهرست الکترونیکی و پایگاه اطلاعاتی «ایران داک» جمع‌آوری و تعداد 508 مقاله مستخرج از این پایان‌نامه‌ها از پایگاه‌های «مگ ایران» و «نورمگز» بازیابی شد. از کل 1428 کلیدواژۀ مقالات، پس از یکدست‌سازی، تعداد 124 کلیدواژه به‌منظور تحلیل هم‌واژگانی به دست آمد. تحلیل داده‌ها با کمک نرم‌افزارهای راور‌ماتریس، نت دراو و یوسی‌نت صورت گرفت.
 
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از ترسیم نقشه هم‌واژگانیِ مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی نشان داد که باتوجه ‌به شاخص‌های مرکزیت رتبه و مرکزیت بینابینی، بیشترین ارزش به موضوعاتِ «اینترنت»، «وب‌سنجی» و «ذخیره و بازیابی اطلاعات» اختصاص دارد. همچنین موضوعات «مکان‌یابی کتابخانه‌ها»، «اشاعۀ اطلاعات گزینشی»، «آموزش» و «اطلاع‌سنجی» باتوجه ‌به شاخص مرکزیتِ نزدیکی، دارای بیشترین تأثیر در شبکه هستند.
 
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش ساختار موضوعی مقالات حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی که در نتیجه پژوهش­های  کارشناسی ارشد بدست آمده است را نشان می­دهد و به روشن‌ شدن موضوعاتی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند، کمک می­کند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Co-word Analysis of Papers Extracted from the Information Science and Knowledge Studies Master Theses

نویسندگان [English]

  • Afsaneh Hazeri 1
  • Fatemeh Makkizadeh 1
  • Farzaneh Beyk Khormizi 2
1 Assistant Professor, Department of In-formation Science and Knowledge Studies, Yazd University, Yazd, Iran
2 M.Sc. student in Scientometrics, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Purpose: The aim of this research was co-word analysis of papers extracted from the Information Science and Knowledge Studies master theses.
Methodology: This research is an applied work conducted by co-words analysis approach of scientometrics. For this purpose, the data of 1237 master theses were collected from two online catalogs and IRANDOC databases. In addition, 508 papers extracted from these theses were found on Magiran and Noormags databases, which 1428 keywords were then extracted from them. Through data processing, the number of keywords was reduced to 124. Data analysis was conducted using Ravar Matrix, Ucinet and NetDraw software packages.
Findings: Thematic mapping of the keywords using co-words analysis technique indicates that the topics internet, Webometrics and information storage and retrieval had top ranking in degree-centrality and betweenness indicators. In addition, the topics locating libraries, selective dissemination of information and education had the highest impact on the network in terms of closeness centrality.
Conclusion: Mapping the knowledge structure of papers extracted from master theses could help to represent and visualize the thematic structure of research in the field of Information Science and Knowledge Studies and identify more specific research focuses within this field

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theses
  • Information Science and Knowledge Studies
  • Subject networks
  • Co-word analysis
  • Knowledge mapping

مراجع

سالمی، نجمه و کوشا، کیوان. (1392). مقایسۀ تحلیل هم‌استنادی و تحلیل هم‌واژگانی در ترسیم نقشۀ کتاب‌شناختی (مطالعۀ موردی: دانشگاه تهران). پردازش و مدیریت اطلاعات، 29 (1)، 266-253.
سهیلی، فرامرز و عصاره، فریده. (1391). مفاهیم مرکزیت و تراکم در شبکه‌های علمی و اجتماعی. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 95، 108-92.
شکفته، مریم و حریری، نجلا (1392). ترسیم و تحلیل نقشه علمی پزشکی ایران با استفاده از روش هم استنادی موضوعی و معیارهای تحلیل شبکه اجتماعی. مدیریت سلامت، 16(51) ؛ 59-43.
صدیقی، مهری (1393). بررسی کاربرد روش تحلیل هم‌رخدادی واژگان در ترسیم ساختار حوزه‌های علمی (مطالعۀ موردی: حوزه اطلاع‌سنجی). پژوهش‌نامۀ پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۰ ( ۲)، ۳۷۳-۳۹۶.
عابدی جعفری، حسن، ابویی اردکان، محمد و آقازاده ، فتاح. (1389). مدل فرایندی ترسیم نقشه‌های علم.       رهیافت، 46، 52-45.
علومی، طاهره. (1380). ارزیابی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشتۀ کتابداری و اطلاع‌رسانی در دانشگاه‌های تربیت مدرس، تهران و علوم پزشکی ایران (سال‌های 1365-1373). روان‌شناسی و علوم تربیتی، 2، 63-43.
محمدی، احسان (1387) . ترسیم نقشه علمی نانو تکنولوژی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
مکی زاده، فاطمه؛ حاضری،  افسانه و حسینی نسب، سید حسین و سهیلی، فرامرز (1395). تحلیل موضوعی و ترسیم نقشه علمی مدارک مرتبط با حوزه افسردگی در پابمد. مدیریت سلامت، 19 (65)، 73-85.
مهدی­زاده مرقی، رضیه؛ نظری، مریم و مینایی، محمدباقر (1392). ترسیم نقشه علم ماساژ درمانی طی سال­های 2008-2013 در پایگاه اسکوپوس. مجله طب سنتی اسلام و ایران، (4)، 342- 333.
 
Abbasi, A., Hossaini, L., & Leydesdorff, L. (2002). Betweenness centrality as a driver of preferential attachment in the evolution of research collaboration network. Journal of Informetrics, 6(3), 403-412.
 
Bauin, S. (1986). Aquaculture: A field by bureaucratic fiat. In M. Callon, J. Law, & A. Rip (Eds.), Mapping the dynamics of science and technology: Sociology of science in the real world               (pp. 124-141), London: The Macmillan Press Ltd.
 
Bosanac, S., Matešić, Marija & Tolić, Nino (2009). Telling the Future of Information Sciences: Co-Word Analysis of Keywords in Scientific Literature Produced at the Department of Information Sciences in Zagreb. Proceeding of INFuture Conference, 737-746.
 
Callon, M., Law, J., & Rip, A. (Eds.) (1986a). Mapping the dynamics of science and technology: Sociology of science in the real world, London: Macmillan Press.
 
Chang, Y. W., & Huang, M. H. (2012). A study of the evolution of interdisciplinarity in library and information science: Using three bibliometric methods. Journal of American Society for Information Science and Technology, 63(1), 22–33.
 
Chen, G., Xiao, L., Hu, C. P., & Zhao, X. Q. (2015). Identifying the research focus of Library and Information Science institutions in China with institution-specific keywords. Scientometrics, 103(2), 707-724.
 
Cheng, B. (2006). "Using social network analyses to investigate potential bias in editorialpeer review in core journals of Comparative/International Education". PhD Dissertation, Brigham Young University.
 
 
Ding, Y., Chowdhury, G. G., & Foo, S. (2000). Incorporating the results of co-word analyses to increase search variety for information retrieval. Journal of Information Science,                              26(6), 429-451.
 
Ding, Y., G. Chowdhury & S. Foo. (2001). Bibliometric cartography of information retrieval research by using co-word analysis. Information Processing and Management, 37(6), 817-842.
 
Freeman, L. C. (1977). A set of measures of centrality based on betweenness. Sociometry,                  40(1), 35-41.
 
Glanzel, W. (2003). Bibliometrics as a Research field: A course on theory and application ofbibliometric indicators. Course handouts.
 http://nsdl.niscair.res.in/jspui/ha dle/123456789/968, 16/03/2016.
 
He, Q. (1999). Knowledge discovery through co-word analysis. Library trends, 48(1), 133-133.
Hu, C. P., Hu, J. M., Deng, S. L., & Liu, Y. (2013). A co-word analysis of library and information science in China. Scientometrics, 97(2), 369-382.
 
Larivie`re, V., Sugimoto, C. R., & Cronin, B. (2012). A bibliometric chronicling of library and information science’s first hundred years. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 63(5), 997–1016. doi:10.1002/asi.22645.
 
Leydesdorff, L. (2006). Betweenness centrality as an indicator of the interdisciplinarity of scientific journals. Journal of the American Society for Information Science and Technology,    58(9), 1303-1319.
 
Zong, Q. J., Shen, H. Z., Yuan, Q. J., Hu, X. W., Hou, Z. P., & Deng, S. G. (2013).                           Doctoral dissertations of Library and Information Science in China: A co-word analysis. Scientometrics, 94(2), 781-799.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار