سنجش و ارزیابی بهره‌وری علمی پژوهشگران حوزة «علوم شناختی» در ایران و جهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شاهد

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شاهد

3 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی ، دانشگاه شاهد.

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی و ارزیابی بهره‌وری علمی پژوهشگران ایران در حوزة «علوم شناختی» انجام شده است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی علم‌سنجی است که برای انجام آن از روش‌های اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. جامعۀ این پژوهش شامل تمامی پژوهشگران، دانشگاه‌های ایران در حوزه علوم شناختی است که طی سال‌های 1983 تا 2017 در پایگاه وب آو ساینس دارای مقاله بوده‌اند. تعداد مقاله‌های مورد مطالعه 1317 عنوان و مربوط به 94 پژوهشگر است. علاوه‌براین، برای تعیین وزن و اهمیت هریک از شاخص‌های مورد نظر، از نظرات تعداد 30 نفر از پژوهشگران علم‌سنجی و متخصصان موضوعی به‌عنوان بخشی دیگر از جامعۀ این پژوهش استفاده به عمل آمد و نظرات آنها از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که شاخص‌های مربوط به Q1, Q2 و H-Index برای پژوهشگران حوزه‌ علوم شناختی از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین، پژوهشگران دانشگاه تبریز (با امتیاز وزنی 848.3) به لحاظ رتبه پژوهشی در مقام نخست، دانشگاه علوم پزشکی تهران (با امتیاز وزنی 572.4)‌ در رتبه دوم و دانشگاه امیرکبیر (با امتیاز وزنی 519.9) در رتبه سوم قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: شناسایی دانشگاه‌های فعال ایران در حوزة علوم شناختی، جهت برنامه‌ریزی، بهبود و توسعة این حوزه از دانش در عرصة علم و فناوری کشور از نتایج این پژوهش است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Scientific Productivity of Researchers in Cognitive Sciences in Iran and Globe

نویسندگان [English]

  • Saeideh Rajabzadeh 1
  • Abdolreza Noroozi Chakoli 2
  • Hamzehali Nourmohammadi 3
1 M.Sc in Information Science and Knowledge Studies, Shahed Universi-ty
2 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Shahed University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Shahed University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: The purpose of this study was to identify and evaluate the research productivity of researchers, universities and institutes in the field of cognitive science in Iran. in accordance with the goals and nature of this subject, this is methodological applied research, and documentary and survey methods were used to perform it.
Methodology: The Statistical community of this research includes all researchers, universities and research institutes in the field of cognitive science in Iran that have published articles on the Web site from 1983 to 2017. The number of articles studied in this research is 1317, and they were done by 94 researchers. Furthermore, in order to determine the weight and importance of each of the indicators, we benefited from the opinions of 30 scientific research experts and subject specialists as a part of the research community through questionnaires. In relevance to the research questions, Web of Science, Google Scholar and questionnaires containing 10 questions for assessing the research productivity of researchers and universities in the field of cognitive science, were used as the data gathering tools, these tools were previously verified by faculty members and experts.  Due to a coefficient of 0.96 obtained by Cronbach's alpha, the questionnaire’s reliability was confirmed. Answering questions and testing the research hypothesis were done at two levels of descriptive and inferential statistics. At the level of descriptive statistics, frequency, average and standard deviation were used. At the level of inferential statistics, statistical tests of variance analysis, the minimum difference of significance and Friedman were used. Excel and SPSS software were used for this job.
Findings: According to the research findings, the ranking of research productivity of researchers, universities and institutes in the field of cognitive science in Iran is as follows: The University of Tabriz (with a weighted sum of 848.3) ranked first. The Univ Tehran Med Sci (with a weighted sum of 572.4) was ranked second. Amirkabir University (with a weight score of 519.9) took the third place.
Conclusion: The results show that the indexes of Q1, Q2 & H-Index of researchers in the field of cognitive science are of great importance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Science
  • scientific productivity
  • scientometrics
  • Iran
  • Science production
حجازی، یوسف و بهروان، ژاله. (1388). بررسی رابطه بین عوامل فردی و سازمانی با بهره‌وری پژوهشی اعضای هیئت علمی کشاورزی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 5(1)، 47-60.
جمالی مهموئی، حمیدرضا. (1390) ارزیابی پژوهش: رویکردها، شیوه‌ها و چالش‌‌ها. فصلنامه رهیافت، 49، ص39.
دباغ، رحیم. (1390). مقایسه بهره‌وری پژوهشی با بهره‌وری کل در دانشگاه‌های منتخب دولتی ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 16(47)، 104-75.
رضایی، مینا و نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1394) شناسایی و اعتبارسنجی شاخص‌های ارزیابی بهره‌وری پژوهشی دانشگاه‌های ایران، تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی. دوره 49. شماره 2، ص. 213- 237.
رضایی، مینا؛ نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1391). " شناسایی و اعتبارسنجی شاخص‌های ارزیابی بهره‌وری پژوهشی پژوهشگران و دانشگاه‌های کشور". پایان‌نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد.
علی‌بیگی، امیرحسین. (1386). تحلیل بهره‌وری پژوهشی اعضای هیئت علمی: مطالعه موردی دانشگاه رازی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 86، 125-154.
مسگرپور، بیتا و همکاران. (1388). روند تحقیقات علوم دارویی در ایران در مقایسه با کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی: یک مطالعه علم‌سنجی. مدیریت اطلاعات سلامت، 6(2):141-151.
معصوم‌تمیمی، مریم، آبام، زویا، و برادر، رؤیا. (1395). جایگاه علمی ایران در میان کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی در حوزه کشاورزی و علوم زیستی. علم‌سنجی کاسپین، 3(1). 14-22.
نیکزاد، مهسا. (1389). کاربرد کتاب‌سنجی و علم‌سنجی در ارزیابی پژوهش. کتاب ماه کلیات، سال سیزدهم، شماره 154.
نگهبان، محمدباقر. (1396). تحلیل رابطه میان تولیدات علمی کشورهای برتر جهان و میزان اختراعات، پژوهش‌نامه علم‌سنجی، دوره 3، شماره 5.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1395). شناسایی، ارزیابی و رتبه‌بندی پژوهشگران دارای بیشترین بهره‌وری علمی در ایران در حوزه‌های وابسته به «ریزآرایه‌ها»، «آنتی‌بادی‌های تک‌دودمانی»، «پروبیوتیک‌ها»، «ویروس‌های از‌بین‌برندۀ سلول‌های سرطانی» و «ویروس‌شناسی». همکاران سعیده رجب‌زاده، حمید نوروزی چاکلی؛ ناظر طرح حمیدرضا طهوری. تهران: صندوق حمایت از فناوری زیست‌فناوری؛ معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ستاد توسعه زیست‌فناوری، گروه تولید.
ولی‌زاده زنوز، پروین. (1384). بررسی بهره‌وری در اقتصاد ایران. مجموعه پژوهش‌های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. 24(1). 38.
وب‌سایت پژوهشکده علوم شناختی [پیوسته]. دسترس‌پذیر در:
http://www.iricss.org/fa/Pages/Default.aspx بازدید‌شده در: 12/2/1397
Babu, Ramesh & Singh, Y. P (1998). "Determination of research productuvuty". Scientometrics, (3), 309- 329.
Chan, Kam. C, Chen, Karl .C &Cheng, Luis. T. W (2005). "Ranking research productivity in accounting for Asia-Pacific Universities". Review of quantitative finance and accounting, 24, 47–64.
Hossain, N., J. Bischoff, C. Willy, R. Roncace, and T. Walsh. 2015. Increasing Research Productivity: The Impact of Knowledge Management Applications in University Research Environments. Know.Process Mgmt. 22 (2): 63-67.
Jacob, Brian & Lefgren, Lars (2007)."The Impact of research grant funding on scientific productivity". NBER Working Paper, 13519, 1- 67.
Sri Kantha,s (1996)."Scientific productivity of Einstein, Freud and Landsteiner". Medical Hypotheses, 46, 467-470..