تحلیل رابطۀ میان تولیدات علمی کشورهای برتر جهان و میزان ثبت اختراع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی ،دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ میان تولیدات علمی به‌عنوان شاخص علم و پروانه‌های ثبت اختراع به‌عنوان شاخص فناوری در کشورهای برتر جهان است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی علم‌سنجی است که با روش  کتابخانه‌ای انجام شده است. جامعۀ این پژوهش شامل تولیدات علمی منتشرشده در پایگاه استنادی اسکوپوس و اختراعات ثبت‌شده در ادارۀ ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا بین سال‌های 2008ـ2013 می‌باشد. با توجه به نوع داده‌ها از آزمون‌های آماری پارامتریک و ناپارامتریک و همچنین روند همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس (SPSS) استفاده شد.   
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد روند همبستگی بین تولیدات علمی کشورها و اختراعات ثبت‌شده در بازۀ زمانی 2008ـ2013 در ادارۀ ثبت اختراعات و پایگاه استنادی اسکوپوس در هر شش سال معنی‌دار بوده است و از لحاظ نوع مدارک علمی اعم از کتاب، مقاله و مقالۀ کنفرانسی آزمون همبستگی اسپیرمن میان این نوع از مدارک علمی نشان داد که مقاله با ضریب همبستگی 858.0، کتاب با ضریب همبستگی 867.0 و مقالۀ کنفرانسی با ضریب همبستگی 874.0 در سطح 01.0 معنی‌دار هستند و با میزان اختراعات ثبت‌شده رابطه دارند. همچنین ضریب همبستگی حوزه‌های موضوعی علوم اجتماعی و انسانی با 866.0، علوم فنی و مهندسی با 861.0، علوم پزشکی با 843.0 و علوم زیستی با 834.0 در سطح ۱درصد نشان داد که میان میزان تولیدات علمی کشورها در حوزه‌های موضوعی و میزان اختراعات ثبت‌شده، رابطۀ معنی‌داری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که بین تولیدات علمی کشورها و ثبت اختراعات، رابطۀ مستقیمی وجود دارد و کشورهایی که دارای تولید علمی بالایی هستند، از اختراعات بیشتری برخوردار هستند.
.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relationship between Scientific Outputs and the Number of Patents in Leading Countries

نویسنده [English]

  • Mohammad bagher Negahban
Assistant Professor, Department of In-formation Science and Knowledge Studies, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran
چکیده [English]

Purpose: the main goal of this study is to identify and determine the relationship between scientific outputs of countries as an indicator of science and their patents as an indicator of technology.
Methodology: the present study was performed based on scientometrics approaches and using Scopus citation database. The registered patents were extracted from the United States Patent and Trademark Office, and scientific documents and scientific outputs of different countries were extracted from Scopus citation database. Data analysis was carried out using SPSS software. Based on the types of data, parametric and non-parametric tests were used, and Spearman’s correlation test was used for analysis of correlation between the variables.
Findings: the results of correlation test between scientific outputs and registered patents in different countries during 2008-2013 period in the patent office and Scopus citation database showed that there is a significant relationship between these two variables. Examining the relationship between patents and the type of scientific documents including books, journal articles and conference articles using Spearman’s correlation test showed that articles, books and conference articles have a significant relationship with registered patents in 0.01 level with correlation coefficients 0.858, 0.867 and 0.874 respectively. Correlation coefficients 0.866, 0.861, 0.843 and 0.834 in humanities and social sciences, technical and engineering sciences, medical sciences and biology respectively at 1% level showed a significant relationship between scientific outputs in subject areas and the number of registered patents in different countries.
Conclusion: the results of this study indicate a direct relationship between scientific outputs and registered patents in different countries. It can be concluded that there is a direct relationship between science and technology; meaning that countries with scientific advances also have advanced technology. The results indicate that in Iran, growth in scientific outputs has no significant effect on patent growth. Therefore, it is essential to find a remedy for the low grade of patents in Iran. More attention should be paid to innovation and patents as an indicator of technology in country’s scientific policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Patents
  • Scopus
  • Scientific output
  • Scientometrics
  • Countries
  • Citation

مراجع

عبدخدا، محمد، نوروزی، علیرضا و راوند، سامان. (1390). تحلیل موضوعی پروانه‌های ثبت اختراع مخترعان ایرانی در پایگاه‌های بین‌المللی ثبت اختراع در فاصلۀ سال‌های 1976ـ2011. پیاورد سلامت، 5 (5)،46ـ56.
علایی آرانی، محمد. (1388). مطالعۀ رابطۀ میان پروانه‌های ثبت اختراع و تولیدات علمی مخترعان ایرانی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی. دانشگاه تهران.
علایی آرانی، محمد و نقشینه، نادر. (1388). تحلیلی بر وضعیت پروانه‌های ثبت اختراع ایرانی در اداره‌های چهارگانۀ ثبت اختراع . مرکز تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 15 (4)، 168ـ۱۸۵.
مجیدی، موسی و دهقانی، مژده. (1389). تحلیل استنادی پروانه‌های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه‌ای در پایگاه‌های بین‌المللی ثبت اختراع از سال 1988ـ2008. دانش‌شناسی، 3 (9)، 77ـ88.
ولی‌نژاد، علی و دیگران. (1390). وضعیت تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان در پایگاه‌های اطلاعاتی وب آو ساینس و اسکوپوس. نشریه مدیریت اطلاعات، 8 (8)، 8۲4ـ8۳4.
Franceschini, fiorenzo; maisano, domenico. (2013). The evolution of large-scale dimensional metrology from the perspective of scientific articles and patents ,70,887-909. from site: link.springer.com
Franceschini, fiorenzo; maisano, domenico. (2012).‌ Publication ‌and‌ patent analysis of European researches in the field of production technology and manufacturing systems. sciencemetrics,93: 89-100.from site: link.springer.com
Finardi, U. (2011). Time relations between scientific production and patenting of knowledge: the case of nanotechnologies. Scientometrics, 89(1), 37.
Jang, S. L., Lo, S., & Chang, W. (2009). How do latecomers catch up with forerunners? Analysis of patents and patent citations in the field of flat panel display technologies. Scientometrics, 79(3), 563-591.
Meyer,m.s., (2001). Patent citation analysis in a novel field of technology exploration of nano-science and nanotechnology ,sciencemetrics, 51(1),163-183.
Mirzadeh, A; Mattarhosseini, s.m; Nikzad, N., (2012).‌ Examining and analyzing the relation between patents with GDP and GDP per capita: studying 33 countries as case studies.tehran: amirkabir industry university.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار