تحلیل موضوعی استنادات و ارجاعات به پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‏ آموخته کارشناسی ارشد علم‫ سنجی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران .

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران.

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش تحلیل موضوعی استنادات و ارجاعات به پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر، از نوع پژوهش‏های کاربردی است که با استفاده از روش مطالعه اسنادی، تحلیل استنادی و تحلیل روابط استنادی معکوس انجام شده است. ابزار گردآوری داده‏ها پایگاه‏های یو.اس.پی.تی.اُ. و اسکوپوس است. جامعه آماری پژوهش شامل 5806 پروانه‏های ثبت اختراع و 895 مقاله است. ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها، نرم‌افزار اکسل است.
یافته‌ها: بیشتر پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران بر اساس رده‏بندی سی.پی.سی متعلق به رده اصلی A (ضروریات انسانی) بودند. پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران بیشترین ارجاعات را به پروانه‏های ثبت اختراع مربوط به رده‏ اصلی G (فیزیک) و مقاله‏های مربوط به حوزه موضوعی بیوشیمی، ژنتیک و زیست‌شناسی مولکولی داشته‏اند. همچنین بیشترین میزان استنادها را از سوی پروانه‏های ثبت اختراع مربوط به رده اصلی A (ضروریات انسانی) و مقاله‏های مربوط به حوزه‏های موضوعی مهندسی شیمی و مهندسی دریافت کرده‏اند.
نتیجه‌گیری: در 14 سال اخیر، فراوانی پروانه‏های ثبت اختراع بین‏المللی ایران در پایگاه اداره ثبت اختراع و علامت تجاری ایالات متحده آمریکا، رشد صعودی داشته است. پروانه‏های ثبت اختراع در رده‏های موضوعی مختلف نسبت به مقاله‏های علمی سهم بیشتری از منابع و استنادات را به خود اختصاص داده‏اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Topical Analysis of References from and Citations to Iranian International Patents

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Abdollahi 1
  • Nader Naghshineh 2
1 Master of Scientometrics, Faculty of Management, University of Tehran.
2 PhD in Information Sciences and Knowledge Studies, Associate Pro-fessor, Department of Information Science and Knowledge Studies, university of Tehran.
چکیده [English]

Purpose:The purpose of this study is a topical analysis of references from and citations to Iranian international patents.  
Methodology:This study is applied research that has been done using the library method, citation analysis, and Reverse citation relations analysis. Required data was collected through the USPTO and Scopus databases. The statistical population of this study includes 5806 patents and 895 articles. The tool used to analyze the findings of this research is Excel software.  
Findings: The highest number of references in Iranian international patents, base on the CPC, belongs to Human Necessities field (A). Iranian international patents have the highest references to patents in physics field (G) and the articles in the field of Biochemistry, Genetics, and Molecular Biology. They have also been cited by patents in Human Necessities (A) and articles in the field of engineering and Chemical Engineering.
Conclusion: In the last 14 years, the number of Iranian international patents in the USPTO database had an ascending growth. Patents in various subject classifications have more references and citations than scientific articles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Patent
  • Non-patent references
  • Citation analysis
  • Reverse citation relations
  • Science and technology link

مراجع

 
امامی، مریم، ریاحی‫نیا، نصرت و سهیلی، فرامرز. (1397). ترسیم ساختار علمی پروانه‫های ثبت اختراع حوزه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی طی سال‫های 1984 تا 2014 میلادی از سامانه USPTO. پیاورد سلامت، 12 (6)، 419-423.
بیگدلی، زاهد و صراطی شیرازی، منصوره. (1394). تحلیل پیوند علم و فنّاوری با مطالعه استنادی پروانه‏های ثبت اختراع ایرانی در طول سال‏های 2013- 2009. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 26 (2)، 65- 76.
توکلی‏زاده‏ راوری و سهیلی. (1392). بررسی مطالعات استنادی پروانه‏های ثبت اختراع. رهیافت، 55، 13‏-‏31.
حاضری، افسانه، توکلی‫زاده راوری، محمد، احمدی، ندا و سهیلی، فرامرز. (1395). تبیین چگونگی پیوند فنّاوری و علم: مطالعه موردی حوزه نانوالکترونیک. پژوهش‫نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 6 (2)، 261-280.
حیدری، کبری. (1397). تحلیل و مصورسازی شبکه همکاری مخترعان کشور بر اساس پروانه‏های ثبت اختراع در پایگاه پایان‎نامه USPTO. کارشناسی ارشد علم‫سنجی، دانشگاه شاهد.
زاهدی، شیرین. (1397). بررسی میزان استناد به مجله‎های انگلیسی‎زبان ایرانی در پروانه‎های ثبت اختراع بین‎المللی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد علم‎سنجی. دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
شهبازی ‏منشادی، الهه، حاضری، افسانه و توکلی‏زاده راوری، محمد. (1396). مطالعه شدت استناد به پروانه‏های ثبت اختراع در مقالات مجلات شیمی ایران. پژوهش‏نامه علم‏سنجی، 3 (1)، 71-92.
عبد خدا، محمد هیوا، نوروزی، علیرضا و راوند، سامان. (1390). تحلیل موضوعی پروانه‫های ثبت اختراع مخترعان ایرانی در پایگاه‫های بین‫المللی ثبت اختراع در فاصله سال‫های 2011-1976. پیاورد سلامت، 5 (5)، 51-42.
علائی‫ آرانی، محمد، نقشینه، نادر و طاهری، مهدی. (1391). شاخص‫های خروجی علم و فنّاوری در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی رابطه میان پروانه‫های ثبت اختراع و تولیدات علمی مخترعان ایرانی. پژوهش‫نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 27 (4)، 1033-1052.
فاطمی، سید مهدی؛ آراستی، محمدرضا. (1398). اولویت‏گذاری حوزه‏های علم، فنّاوری و نوآوری. سیاست علم و فنّاوری، 11 (2)، 118-133.
قاضی ‏نوری، سید سپهر و قاضی ‏نوری، سید سروش. (1391). مقدمه‏ای بر سیاست‏گذاری علم، فنّاوری و نوآوری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس، مرکز نشر آثار علمی.
مجیدی، موسی، دهقانی، مژده. (1389). تحلیل استنادی تطبیقی پروانه‏‏های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه‏ای در پایگاه‏های بین‏المللی ثبت اختراع از سال 1988 تا 2008. فصلنامه دانش‏شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فنّاوری اطلاعات)، 3 (9)، 76- 88.
محمدی جوزدانی، فرزانه، عاصمی، عاصفه و شعبانی، احمد. (1395). ترسیم نقشه‏ علمی پروانه‏های ثبت اختراع مخترعان ایرانی در پایگاه‏های بین‏المللی ثبت اختراع طی سال‏های 2014-1970. پژوهش‏نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 31 (4)، 873-889.
منصوری، علی. (1391). بررسی الگوی شبکه جریان دانش میان مخترعان بر اساس تحلیل شبکه استنادی شکل‌گرفته میان پروانه‎های ثبت اختراع. پایان‎نامه دکتری علم اطلاعات و دانش‎شناسی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1392). آشنایی با علم‎سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‫ها). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‫ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی؛ دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
نوروزی‏چاکلی، عبدالرضا، حسن‎زاده، محمد، نورمحمدی، حمزه‎علی. (1388). سنجش علم، فنّاوری و نوآوری: مفاهیم و شاخص‎های بین‎المللی، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
Callaert, J., Looy, B. V., Verbeek, A., Debackere, K., & Thijs, B. (2006). Traces of prior art: an analysis of non-patent references found in patent documents. Scientometrics 69 (1), 3-20.
Chen, F., Wang, L., Li, Z., Xiaoyan, W., Yamin, H. (2019). The transition cycle measurement to estimate how science impels innovation: A publication-citation analysis of biotech patents. 17th International Conference on Scientometrics and Informetrics, ISSI 2019 - Proceedings 2, 2215-2221.
Cooperative Patent Classification (2019). About CPC. Retrieved 2019, Aug. 5, from: http://www.cooperativepatentclassification.org/about.html
Cooperative Patent Classification (2019). Guide to the CPC (Cooperative Patent Classification). Retrieved 2019, Aug. 5, from:
       https://www.cooperativepatentclassification.org/publications/GuideToTheCPC.pdf
Glänzel, W., & Meyer, M. (2003). Patents cited in the scientific literature: An exploratory study of 'reverse' citation relations. Scientometrics, 58(2), 415-428.
Griliches, Z. (1998). Patent statistics as economic indicators: a survey. In R&D and Productivity: The Econometric evidence. Chicago: University of Chicago Press.
Harhoff, D., Scherer, F. M., & Vopel, K. (2003). Citations, family size, opposition and the value of patent rights. Research Policy, 32(8), 1343-1363.
Jaffe, A. B., Trajtenberg, M., & Henderson, R. (1993). Geographic localization of knowledge spillovers as evidenced by patent citations. The Quarterly journal of Economics, 108(3), 577-598.
Marx, M. and Fuegi, A. (2020) "Reliance on Science: Worldwide Front-Page Patent Citations to Scientific Articles" Forthcoming in Strategic Management Journal, pp. 1-23.
Perko, J. S., & Narin, F. (1997). The transfer of public science to patented technology: A case study in agricultural science. The Journal of Technology Transfer, (22)3, 65-72.
Podolny, J. M., Stuart, T. E., & Hannan, M. T. (1996). Networks, knowledge, and niches: Competition in the worldwide semiconductor industry, 1984-1991. American journal of sociology, 102 (3), 659-689.
Su, H.-N., & Lee, P.-C. (2009). Dynamic and Quantitative Exploration on Technology Evolution Mechanism: The Case of Electrical Conducting Polymer Nanocomposite. Proceeding of Picmet 09-Thechnology Management in The AGE of fundamental Change, 1-5, 2372-2379.
Tahmooresnejad, L. & Beaudry, C. (2018). The importance of collaborative networks in Canadian scientific research. Industry and Innovation, 5(10), 990-1029. DOI:10.1080/13662716.2017.1421913.
Tussen, R., Buter, R., & Leeuwen, T. (2000). Technological Relevance of Science: An Assessment of Citation Linkages between Patents and Research Papers. Scientometrics, 47(2), 389-412.
USPTO (2019). Patent Classification. Retrieved 2019, Aug. 5, from:
       https://www.uspto.gov/patents-application-process/patent-search/classification-standards-and-development.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار