ارزیابی میزان اشاعه مقالات علمی پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی جهان در شبکه‌های اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی،واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

3 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف: : هدف اصلی این مقاله ارزیابی میزان اشاعه مقالات علمی پژوهشگران علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی جهان در شبکه‌‌‌‌‌‌های اجتماعی است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات علم‌سنجی است که با روش تحلیل محتوا و با استفاده از شاخص‌های آلمتریک انجام شد. تمام مقالات حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی نمایه‌شده در پایگاه وب آو ساینس از نظر شاخص‌های آلتمتریک و همچنین تحلیل محتوای مقالات در شبکه‌‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. 
یافته‌ها: میزان نرخ رشد سالانه اشاعه مقالات علمی در شبکه‌های اجتماعی از سال 2005 تا اواسط 2016، 32 درصد بوده که بیشترین میزان اشاعه مربوط به شبکه اجتماعی ریسرچ گیت به مقدار 78 درصد و بیشترین فراوانی حوزه‌های موضوعی اشاعه‌یافته در شبکه‌های اجتماعی کتابداری و اطلاع‌رسانی، بازیابی اطلاعات و کتاب‌سنجی است.
نتیجه‌گیری: بر اساس مطالعه حاضر، شبکه‌های اجتماعی پیوسته نقش اشاعه‌دهندگان اطلاعات علمی را ایفا می‌کنند و دشواری‌های اشاعه اطلاعات به شیوه سنتی را ندارند، همچنین می‌توان از نمره اشاعه به‌عنوان سنجه جایگزین دیگر شاخص‌های آلتمتریک در ارزیابی شبکه‌های اجتماعی به کار برد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating dissemination of knowledege and information science papers in social networks

نویسندگان [English]

  • Robabeh Mansour Kiyaei 1
  • Fahimeh Babolhavaeji 2
  • fatemeh Nooshinfard 2
  • Faramarz Soheili 3
1 PhD candidate, Department of In-formation Science and Knowledge Studies, SRBIAU
2 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, SRBIAU
3 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Payame Noor University
چکیده [English]

Purpose:The purpose of this paper is to evaluate the dissemination of scientific papers of knowledge and information science researchers of the world in social networks using scientometrics methods.
Methodology: This research is a kind of scientometrics study that using of  althemetrics and content analysis was performed, all articles of knowledge and information science indexed in the web of science was studied has been investigated about altmetric indicators content analysis in social networks.
Findings: The annual growth rate of dissemination of articles from 2005 to mid 2016 is (32%) and the most of dissemination rate is related to Reasearchgate social network (78%) and the most frequency disseminated subject areas in the social networks respestively, are library and information science, informatin retrieval, bibliometrics.
Conclusion: according to the study, similar to libraries and information science centers, the online social networks  play as information disseminators for researchers but these social networks doesn’t have difficulties of traditional dissemination, and also the dissemination score can be used as an alternative metric for the other altmetric indicators to evaluate social networks and knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Altmetrics
  • Social networks
  • Scientometrics
  • Information disemination
  • Content Analysis

مراجع

اسماعیل‌پور بندبنی، محمد، بتولی، زهرا، رمضانی ابوذر، رنجبر پیرموسی، زلیخا، پاکپورلنگرودی، فاطمه (1395). ارزیابی شاخص‌های آلتمتریک در میزان استناد به مقالات دانشگاه علوم پزشکی گیلان. مدیریت اطلاعات سلامت، 13(5): 372- 367.
اسدی، حمیده؛ نقشینه، نادر، نظری، مریم (1394). بررسی میزان رؤیت پژوهشگران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی علمی (مورد مطالعه اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران). تحقیقاتکتابداریواطلاع‌رسانیدانشگاهی، 49(3)، 3-15.
اکبری‌تبار، علی‌اکبر (1390). بررسی تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس تهران.
بتولی، زهرا. (1395). رابطه بین شاخص‌های پایگاه استنادی علوم و ریسرچ گیت: مطالعه موردی مقاله‌های داغ و پراستناد پژوهشگران ایرانی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 0(0)، 746-746.
بتولی، زهرا (1392). عضویت در شبکه‌های اجتماعی راهی جهت افزایش تعداد استنادات. مجله خبری آموزشی معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، 12(3)، --104.
پوری، احسان (1389). بررسی نقش و تأثیر فیس‌بوک بر شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی از دیدگاه متخصصان و کارشناسان امور رسانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد تهران مرکز.
توکلی‌زاده راوی، محمد، سهیلی، فرامرز (1394). ویژگی‌های مشترک قوانین تجربی معروف در علم‌سنجی: نگاهی از زاویه دسته‌بندی داده‌ها بر اساس توزیع فراوانی. مطالعات ملیکتابداریوسازمان‌دهیاطلاعات، 27(1)، 42-25.
جوادی‌نیا، سید علیرضا، عرفانیان، مرتضی، عابدینی، محمدرضا، بیجاری، بیتا. (1391). تأثیر استفاده از شبکه‌های مجازی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 12(8): 598 تا 606.
خدایاری، گلثوم، دانشور حسینی، فاطمه، سعیدی، حمیده (1393). میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد. پژوهش‌های ارتباطی، 21(77)، 167-192.
دفتر علم‌سنجی مرکز جهاد دانشگاهی تهران، (1394). برترین مقالات ایران در سال 2015 بر اساس نمره آلتمتریک. بازیابی‌شده در: 28 دی‌ماه 1394. http://wwwhttp://fa.journals.sid.ir/news.aspx?ID=2148.
زاهدی، زهره. (۱۳۹۴). در رابطه با التمتریکس، بازیابی‌‌شده در: ۳۰ مهرماه 94.
     armook.ir/question/question/20 http://      
سلاجقه، مژده؛ محمدیان، سجاد (۱۳۹۴). دگرسنجه‌ها: راهی نو در علم‌سنجی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، ۲۶ (۱)، ۸۴-۷۱.
 
شرفی، علی، نورمحمدی، حمزه (1393). تعیین پوشش موضوعی اولویت‌های پژوهشی علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی 4(1)، 169-182.
عرفان‌منش، محمدامین. (۱۳۹۵). حضور مقاله‌های ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه‌های اجتماعی: مطالعه آلتمتریک. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 32(2):349- 373.
میرمحمدصادقی، میلاد. (1391). آیا سنجه‌های تحلیل شبکه اجتماعی در همه شبکه‌ها کاراست. کتابماهعلوماجتماعی، 56(16): 26-30.
مهربان، سحر و منصوریان، یزدان (1393). رصد روندهای علمی روش و معیارهای علم‌سنجی و تغییر نقش کتابداران. پژوهش‌نامهپردازشومدیریتاطلاعات، 29(3)،613-631.
محمدی، احسان. (۱۳۹۳). آیا التمتریکس می‌تواند رویکرد جدیدی در سنجش و ارزیابی علم باشد؟ بازیابی‌شده در: ۳۰ مهر ۱۳۹۴، http://yon.ir/U7dc
نویدی، فاطمه و منصوریان، یزدان (1393). درآمدی بر آلتمتریکس: مقیاس‌های جایگزین برای بررسی تأثیر پژوهش با تأکید بر وب اجتماعی. پژوهشنامه علم‌سنجی، 2، 15-34.
Alakpodia, O. N. (2015). Social Networking among Library and Information Science Undergraduate Students. International Journal of Information and Communication Technology Education (IJICTE), 11(3), 90-99.
Barbic, D.; Tubman, Michelle; Lam, Henry; Barbic, Skye; Carpenter, Christopher R. (2016). An Analysis of Altmetrics in Emergency Medicine, 23(3), 251–268.
Bar-Ilan, J., Haustein, S., Peters, I., Priem, J., & Terliesner, J. (2012). Beyond citations: Scholars’ visibility on the social Web. In Proceedings of the 17th International Conference on Science and Technology Indicators, Montreal: Science Metrix and OST, Eric Archambault, Yves Gingras and Vincent Larivière (Eds), pp. 98-109.
Cawkell, A. E. (1976). Understanding science by analyzing its literature. The Information Scientist, 10(10):3-10.
Garfield, E. (1979) Citation indexing its theory and application science, technology, and humanities.New York: john wieley.
Gu, F., & Widén-Wulff, G. (2011). Scholarly communication and possible changes in the context of    social media: A Finnish case study. The Electronic Library, 29(6), 762-776.
Harnard, S. (2006). Publish or Perish – Self – Archive to flourish: The Green Route to open access. Available at: http:// www.ercim.eu/publication/Ercim-News/enw64/harnard.html.
Haustein S, Peters I, Bar-Ilan J, Shema H, Terliesner J. (2014) Coverage and adoption of altmetric sources in the  bibliometric community, Scientometrics, 101 (2):1145-63.
Haustein, S. & Siebenlist, T. (2011). Applying social bookmarking data to evaluate journal usage. Journal of informetrics, 5(3), 446-457.
Kawalec, A. (2013). Research trends in library and information science based on Spanish scientific publication 2000 to 2010. Malaysian journal of library & information science, 18(2), 1-13.
Kousha, K.; Thelwall. M.; Rezaie, S. (2010). Using the Web for Research Evaluation: The Integrated    Online Impact Indicator. Journal of Informetrics, 4: 124-135.
Kurtz, M. J., & Bollen, J. (2010). Usage bibliometrics. Annual review of information science and technology, 44(1), 1-64.
Lin W.Y.C. and Meng Lio K. (2011). Research status and trends of Library and Information Science in Taiwan, 2001–2010. Proceedings of the ASIA-Pacific Conference on Library & Information Education & Practice 2011, Putrajaya, Malaysia, 530-538.
Li, X.; Thelwall, M.; Giustini, D. (2012). Validating Online Reference Managers for Scholarly Impact Measurement. Scientometrics, 91 (2): 461-471.
Madhusudhan, M. (2012). Use of social networking sites by research scholars of the University of Delhi: A study. International Information & Library Review, 44(2), 100-113.
Mas-Bleda, A., Thelwall, M., Kousha, K., & Aguillo, I.F. (2014). Do highly cited researchers successfully use the social web? Scientometrics, 101(1), 337-356.
Milojevic, S., Sugimoto, C. R., Yan, E. & Ding, Y. (2011). The cognitive structure of library and information science: Analysis of article title words. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62(10), 1933-1953.
Neuman, W.L. (1997) Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. 3rd Edition, Allyn and Bacon, Boston.
Ponte, D., & Simon, J. (2011). Scholarly communication 2.0: Exploring researchers' opinions on Web 2.0   for scientific knowledge creation, evaluation and dissemination. Serials review, 37(3), 149-156.
Priem, J.; Piwowar, H. A.; Hemminger, B. M. (2012). Altmetrics in the Wild: Using Social Media to Explor Scholarly Impact. Retrieved May 20, 2013 from http://arxiv.org/html/1203.4745v1.
Rana, Rashma.  ( 2011). Research trends in library and information science in India  with a focus on Panjab University, Chandigarh", The International Information & Library Review, Volume 43, Issue 1, Available at http://www.Sciencedirect.com, Research Laboratory (PRL), Ahmedabad, India.
Rebollal, Sabela; Freire, Francisco (2016). Altmetrics: A measure of scientific impact on social networks.http://dx.doi.org/10.1109/cisti.2016.7521616.
Schutz, H. (1975) Function and Organization of National Documentation Center in a Development Country.The UNESCO press. 447-450 pp.
Thelwall M, Haustein S, Larivie`re V, Sugimoto CR (2013). Do Altmetrics Work? Twitter and Ten Other Social Web Services. PLoS ONE 8: e64841. doi:10.1371/journal.pone.0064841.
Trench, Stella. (1997). Dissemination of Information. in Handbook of Special Librarianship and Information Work. London: Aslib, PP. 285- 299.
Thelwall& Kusha, K. (2013).Academia.edu: Social Network or Academic Networks? Journal of the Association for information science and technology. Retrieved May 31, 2014, from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/asi.23038/pdf.
Zhou, X., Wu, B., & Jin, Q. (2017). User role identification based on social behavior and networking analysis for information dissemination. Future Generation Computer Systems. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.future.2017.04.043
Zuccala, A. A., et al. (2015). Altmetrics for the humanities Comparing Goodreads reader ratings with citations to history books. Aslib Journal of Information Managemen, 67 (3):320-336.
Weller K, Peters I (2012) Twitter for scientific communication. How can citations/references be? Identified and measured? In: Tokar A, Beurskens M, Keuneke S, Mahrt M, Peters I, Puschmann C, van Treeck T, Weller K (Eds) Science and the internet. Du¨sseldorf UniversityPress, Du¨sseldorf, pp 211–224.
Wilson, C. S. (1999). Informetrics. Annual Review of Information Science and Technology, (ARIST), 34(1), 107-247.
Yeong, CH;Abdullah, BJJ. (2012). Altmetrics: the righth step forward. Biomed Imaging Interv J 8(3): e15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار