بررسی تأثیر تحرک علمی بین‌المللی اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران بر عملکرد پژوهشی و همکاری‌های علمی آنها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

2 دکتری مدیریت سیستمها،استادیار گروه مدیریت دولتی،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تحرک علمی بین‌المللی اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران بر عملکرد پژوهشی و همکاری‌‌های علمی آنهاست.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علم‌سنجی است که با استفاده از روش کتابخانه‌ای و تحلیل ارزیابانه انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل کل اعضای هیئت علمی‌ از دانشگاه تهران است که در بازۀ 1388-1393 دست‌کم یک‌بار به فرصت مطالعاتی خارج از کشور رفته بودند. داده‌های جمعیت‌شناختی و فرصت‌های مطالعاتی از سامانة هوش سازمانی دانشگاه تهران و داده‌های مربوط به مقالات از پایگاه وب‌‌آوساینس استخراج شد. 
یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند بین فرصت‌های مطالعاتی خارجی اعضای هیئت علمی و تعداد مقالات آنان همبستگی معناداری وجود ندارد، اما بین فرصت‌های مطالعاتی و تعداد استنادات مقالات و هم‌نویسندگی‌های بین‌المللی به‌ترتیب همبستگی اندک منفی و همبستگی معنادار مثبت وجود دارد. نگاشت‌های هم‎نویسندگی نیز نشان دادند که الگوی همکاری‌های علمی جامعة پژوهش از گروه‌های هم‌نویسندگی بیشتر و دارای اعضای کمتر در دورة قبل از آغاز فرصت مطالعاتی به گروه‌های هم‌نویسندگی کمتر و دارای اعضای بیشتر در دورة پس از آن تغییر کرده است.
نتیجه‌گیری: فرصت مطالعاتی خارجی با وجود بی‌تأثیربودن بر تعداد مقالات و استنادات موجب افزایش میزان همکاری‌های علمی بین‌المللی، کاهش گروه‌های هم‌نویسندگی و بزرگ‌ترشدن آنها شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Impact of International Scientific Mobility of the University of Tehran Faculty Members on Their Re-search Performance and Scientific Col-laborations

نویسندگان [English]

  • Mani Sadegh Vishkaee 1
  • Mohamad Reza Esmaili Givi 2
  • Maryam Nakhoda 3
1 M.A., Department of Information Sci-ence and Knowledge Studies, , University of Tehran
2 Assistant Professor, Department of Public Management, University of Teh-ran
3 Assistant Professor, Department of In-formation Science and Knowledge Studies, , University of Tehran
چکیده [English]

Purpose: The aim of this research is to investigate the effect of international academic mobility of Tehran University faculty members on their research performance and scientific collaborations.
Methodology: This is an applied scientometric study, conducted by using library research and descriptive-evaluative survey methods. The statistical population of the research consisted of all the faculty members of Tehran University who had taken at least a foreign sabbatical during 2009-2015. The demographic data and data concerning the sabbaticals were extracted from the Business Intelligence System of Tehran University and the bibliometric data were extracted from WoS database.
Findings: The findings showed no significant correlation between foreign sabbaticals and the number of articles published by the faculty members but showed a small negative and a significant positive correlation between foreign sabbaticals and the number of citations and international co-authorships, respectively. The co-authorship maps also indicated that the scientific collaborations pattern has changed from a greater number of co-authorship groups with fewer members during the pre-sabbatical period to fewer groups with more members during the post-sabbatical period.
Conclusion: Foreign sabbaticals, while having no effect on the articles' and citations' numbers, increase the amount of international co-authorships, and decrease the number of co-authorship groups and enlarge them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International scientific mobility
  • Research performance
  • Co-authorship
  • Sabbatical
دانشگاه تهران، معاونت بین‌الملل (1388). آیین‌نامۀ استفادۀ اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران از فرصت‎های مطالعاتی. تهران.
___. (1392). آیین‌‌نامۀ استفادۀ اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران از فرصت‎های مطالعاتی. تهران.
صحبتی‌ها، فریبا؛ ریاحی، عارف؛ و زارع، امین (1394). بررسی مهاجرت علمی پژوهشگران و متخصصان ایرانی حوزه علوم پزشکی به دانشگاه‌های کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی در پایگاه اطلاعاتی Scopus. مجلۀاطلاع‌‌‌‌رسانیپزشکینوین. 1 (2)، 52-43.
کوشا، کیوان؛ ملکی، اشرف؛ وانویی، شیدا؛ گنجی، مهسا؛ مهدی‌زاده، رضیه؛ بدرلو، علیرضا؛ حاتمی، مهدیه؛ اسدی، حمیده؛ گودرزی، سمیرا؛ مشتاق، شادی؛ توکلی، محسن؛ غلامی، نیما؛ سپهرآرا، پریسا و سیاهی، اکرم (1393). تأثیر مهاجران پژوهشگر ایرانی بر تولید علم مهندسی کشور کانادا. نشاء علم، 4 (2)، 105-101.
Abramo, G. D’Angelo, C. A. & Solazzi, M. (2012). A bibliometric tool to assess the regional dimension of university-industry research collaborations. Scientometrics, 91(3), 955–975.
Ackers, L. (2010). Internationalisation and equality. The contribution of short stay mobility to progression in science careers. Recherches sociologiques et anthropologiques, 41(41-1), 83-103.
Allison, P. D. & Long, J. S. (1987). Interuniversity mobility of academic scientists. American Sociological Review, 643-652.
Azoulay, P. Zivin, J. & Sampat, B. (2012). The diffusion of Scientific Knowledge across Time and Space. In J. Lerner & S. Stern (Eds.), Rate and direction of inventive activities revisited (pp. 107–155). Chicago, IL: University of Chicago Press.
Baruffaldi, S. H. & Landoni, P. (2012). Return mobility and scientific productivity of researchers working abroad: The role of home country linkages. Research Policy, 41(9), 1655-1665.
Biondo, A. E. (2012). What’s up after brain drain? sometimes, somewhere, someone comes back: A general model of return migration. International Review of Economics, 59(3), 269–284.
Cañibano, C. Otamendi, F. J. & Solís, F. (2011). International temporary mobility of researchers: a cross-discipline study. Scientometrics, 89(2), 653-675.
Di Maria, C., & Lazarova, E. A. (2012). Migration, human capital formation, and growth: An empirical investigation. World Development, 40(5), 938–955.
Furukawa, T., Shirakawa, N., & Okuwada, K. (2011). Quantitative analysis of collaborative and mobility networks. Scientometrics, 87(3), 451-466.
Gibson, J., & McKenzie, D. (2014). Scientific mobility and knowledge networks in high emigration countries: Evidence from the Pacific. Research Policy, 43(9), 1486-1495.
Hoffman, D. M. (2009). Changing academic mobility patterns and international migration: What will academic mobility mean in the 21st century?. Journal of Studies in International Education, 13(3), 347-364.
International Organisation for Migration. (2004). Glossary on migration. Geneva: IOM.
Inzelt, A. (2010). Analysis of Researchers’ Mobility in the Context of the European Research Area. (FP7 Evaluation, expert report). Retrieved from https://ec.europa.eu/research/evaluations/pdf/archive/fp7-evidence-base/experts_analysis/a.%20inzelt_-_researchers%27_mobility.pdf
Jonkers, K., & Tijssen, R. (2008). Chinese researchers returning home: Impacts of international mobility on research collaboration and scientific productivity. Scientometrics, 77(2), 309-333.
King, R. (2002). Towards a new map of European migration. Population, space and place, 8(2), 89-106.
Laudel, G. (2003). Studying the brain drain: Can bibliometric methods help?. Scientometrics, 57(2), 215-237.
Mahroum, S. (2000). Highly skilled globetrotters: mapping the international migration of human capital. R&D Management, 30(1), 23-32.
Moed, H. F., & Halevi, G. (2014). A bibliometric approach to tracking international scientific migration. Scientometrics, 101(3), 1987-2001.
Moed, H. F., M. Aisati, and A. Plume. (2013). Studying scientific migration in Scopus. Scientometrics, 94(3), 929–942.
OECD-SOPEMI. (2007). International Migration Outlook. Paris, France: OECD.
Recommendation No. R (95) 8 of the Committee of Ministers to Member States on Academic Mobility adopted by the Committee of Ministers of Council of Europe on March 2, 1995. Retireved from http://www.coe.int/t/dg4/highereducation/resources/mobility.pdf.
Rostan, M., & Höhle, E. A. (2014). The international mobility of faculty. In The internationalization of the academy (pp. 79-104). Springer Netherlands.
Van Heeringen, A., & Dijkwel, P. A. (1987). The relationships between age, mobility and scientific productivity. Part I. Scientometrics, 11(5-6), 267-280.
Veugelers, R., & Van Bouwel, L. (2015). The effects of international mobility on European researchers: comparing intra-EU and US mobility. Research in Higher Education, 56(4), 360-377.
Yamashita, Y., & Yoshinaga, D. (2014). Influence of researchers’ international mobilities on publication: A comparison of highly cited and uncited papers. Scientometrics, 101(2), 1475-1489.