تحلیل شبکه ی همکاری علمی پژوهشگران حوزه پزشکی ایران با استفاده از شاخص های شبکه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد مدیریت اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار/گروه علم اطلاعات ودانش شناسی دانشگاه ترییت مدرس

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل شبکه همکاری علمی پژوهشگران حوزه پزشکی ایران با استفاده از شاخص­های شبکه اجتماعی در پایگاه وب آو ساینس طی سال های 2003 تا 2013 است.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علم‌سنجی است که از طریق تحلیل شبکه هم تألیفی پژوهشگران و با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام‌گرفته است. در این پژوهش 57460 مقاله پژوهشگران ایرانی در حوزه پزشکی که در پایگاه وب او ساینس نمایه شده­اند طی سال‌های 2003- 2013 موردبررسی قرار گرفتند. به‌منظور تحلیل داده‌ها از توابع موجود، از نرم‌افزار بیب‌اکسل، پاژک، ووس‌ویوور و یوسی‌آی‌نت استفاده شد و برای آزمون فرضیه‌ها هم از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن استفاده‌شده است.
یافته‌ها: برای چگالی شبکه، عدد097.0، ضریب خوشه‌بندی شبکه معادل 1.000، میانگین فاصله برابر با 5.2 است و شاخص مؤلفه‌های شبکه برای 4 مؤلفه محاسبه‌شده است که شامل یک مؤلفه اصلی با 1005 گره و سه مؤلفه فرعی 20، 5 و 8 گره است. یافته‌ها برای شاخص‌های مرکزیت (خرد)، در مرکزیت درجه، تمرکز شبکه معادل0.573 درصد، مرکزیت بینیت شبکه معادل 4.39 درصد و شاخص مرکزیت نزدیکی شبکه یا همان میانگین گره‌های مجاور معادل 40.382 است. درمجموع، شبکه قوی و مؤثری از همکاری بین پژوهشگران ایرانی حوزه موضوعی پزشکی موجود است.
نتیجه‌گیری: ایران برای رشد علمی بین‌المللی سریع تلاش بیشتری انجام دهد.برای چاپ مقاله پروسدینگ،نقد و بررسی ،تصحیح ، نامه ،سرمقاله و چکیده همایش‌ها در نشریات بین‌المللی باید بیشتر تلاش نماید، در این راستا اولویت‌های پژوهشی و تخصیص بودجه‌های مناسب در تمام حوزه‌های پزشکی به‌ویژه حوزه‌هایی که مقالات علمی کمتری نسبت به دیگر حوزه‌ها دارند،باید تعیین گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing Scientific Collaboration among Iranian Medical Researchers Using Social Network Indicators

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Zandian 1
  • Ali Moradian 2
  • Mohammad Hassanzadeh 3
1 Assistant Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Tarbiat Modares University
2 M.A. in Information Management, Tarbiat Modares University
3 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

purpose: This research attempts to analyze scientific collaboration among Iranian medical researchers based on social network indicators.
Methodology: This is an applied research conducted using scientometrics methods, by analyzing the co-authorship network among researchers using the social network analysis indicators. 57460 articles published by Iranian medical researchers from 2003 to 2013 in Web of science were surveyed. To analyze the data from existing functions Bibexcel, Pajek, Vosviewer and UCIinet software were used and to test the hypothesis Spearman correlation test was employed.
Findings: The network density was 0/097, network clustering coefficient of 1/000, the mean distance of 2.5 and the network components index was calculated for 4 factors including a major factor with 1005 nodes and three minor factors with 20, 5 and 8 nodes. The results for centrality measures (micro), in degree centrality, network concentration of 0/573%, betweenness network centrality of 4.39 percent and the index of centrality closeness or the average of adjacent nodes of 40.382. In general, there is a strong and effective network of collaboration between Iranian researchers in the field of medicine.
Conclusion: Iran should make more efforts to accelerate international scientific development. To publish the article on proceedings, criticisms, corrections, letters, editorials and conferences in international journals, more research and budget allocations should be made. Appropriate budgeting should be determined in all medical fields, especially those with less scientific articles than other fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research collaboration
  • Network analysis
  • Medicine
  • Iranian researchers
  • Web of Science
  • Scienometrics
  • Social networks
اسدی، مریم و دیگران (1392). همکاری علمی و شبکه­های هم تالیفی در تولیدات علمی دانشگاه صنعتی شریف در طول سال­های 2005- 2010. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات،24(1): ص 166- 186.
اکبری نصیری، الهه (1390). بررسی میزان مشارکت علمی و تحلیل هم استنادی تولیدات علمی محققان ایرانی نمایه شده در ISI در حوزه پلیمر طی سال های 1994- 2008. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس.
امتی، الهه و اصنافی، امیررضا (1393). بررسی روند پژوهش در حوزه پزشکی مبتنی بر شواهد بر اساس پایگاه اسکوپوس، مجله علم سنجی کاسپین، سال اول، شماره دوم، ص: 39- 48.
حسن زاده، محمد؛ خدادوست، رضا؛ زندیان، فاطمه (1391). بررسی شاخص­های هم تالیفی، مرکزیت بینیّت و چاله­های ساختاری پژوهشگران نانو فناوری ایران نمایه شده در نمایه استنادی علوم (1991-2011). پردازش و مدیریت اطلاعات،28(1): ص 223- 250.
دهقانی، فاطمه و محمدی، محمد (1393). بررسی وضعیت هم نویسندگی پژوهشگران شیمی دانشگاه یزد، مجله علم سنجی کاسپین، سال اول، شماره دوم، ص 49- 57.
رحیمی، ماری و فتاحی، رحمت اله (1386). همکاری علمی و تولید اطلاعات: نگاهی به مفاهیم و الگوهای رایج در تولید علمی مشترک. فصلنامه کتاب، دوره 7، ص 238- 245.
زارعی عاطفه، فصیحی آیلین، کرمی سمیرا، سلطانیان علیرضا، گیتی آناهیتا. بررسی تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان در پایگاه اطلاعاتی Web of Sciences بر اساس قانون برادفورد از آغاز تا پایان سال ۲۰۱۵. مجله علمی پژوهان. ۱۳۹۶; ۱۵ (۳): ۳۶-۴۲
سالمی، نجمه و فدایی، غلامرضا و عصاره، فریده (1391). به کارگیری معیارهای تحلیل شبکه­های اجتماعی در ارزیابی­های کتاب سنجی، فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات) سال هفتم، شماره 25، ص:82- 88.
سهیلی، فرامرز و عصاره، فریده (1392). مفاهیم مرکزیت و تراکم در شبکه­های علمی و اجتماعی، فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات،24(3):92- 108.
سهیلی فرامرز، چشمه سهرابی مظفر، آتش پیکر سمیرا. تحیل شبکه هم نویسندگی پژوهشگران حوزه علوم پزشکی ایران: مطالعه‌ای با استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی. مجله علم سنجی کاسپین. ۱۳۹۴; ۲ (۱): ۲۴-۳۲
عصاره، فریده و دیگران (1388). از کتابسنجی تا وبسنجی: تحلیلی بر مبانی، دیدگاه­ها، قواعد و شاخص­ها. با مقدمه عباس حری. تهران: کتابدار.
عرفان منش، محمدامین و بصیریان جهرمی، رضا (1392). شبکه هم تالیفی مقالات منتشر شده در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات با استفاده از شاخص­های تحلیل شبکه اجتماعی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24(2): 76-96.
عرفان منش، محمدامین؛ روحانی، والاعلی، بصیریان جهرمی، رضا و غلامحسین‌زاده، زهره (1392). بررسی مشارکت پژوهشگران روانشناسی و روانپزشکی کشور در تولید علم. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 29(1): 137-169.
عصاره، فریده؛ زارع فراشبندی، فیروزه؛ حری، عباس؛ حیدری، غلامرضا؛ زین العابدینی، محسن (1388). از کتابسنجی تا وبسنجی: تحلیلی بر مبانی، دیدگاه ها، قواعد و شاخص ها. با مقدمه عباس حری. تهران: کتابدار.
نوروزی، علیرضا و ولایتی، خالید (1388). همکاری علمی پژوهشی: جامعه شناسی همکاری علمی، تهران: چاپار.
ولی نژادی علی، وکیلی مفرد حسین, امیری محمدرضا, محمدحسن زاده حافظ, بورقی حمید (1390). وضعیت تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان در پایگاه های اسکوپوس و وب آو ساینس. مدیریت اطلاعات سلامت، شماره 22: ص 824- 834.
هدهدی نژاد، نیلوفر؛ زاهدی، راضیه؛ و اشرفی ریزی، حسن (1391). تولیدات علمی و ترسیم نقشه­ی علمی پژوهشگران ایرانی حوزه­ی طب سنتی طی سال­های 1990- 2011 در پایگاه Web of Science. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(4)، 524- 513.
Abbasi F, Biglu MH. Scientometrics study of scientific productions of Iranian Medical Sciences Universities in Web of Science During 1999-2008. Inf Process Manag 2011; 26(2): 355-71.
Cheong, F. & Corbitt, B. J. (2009). A social network analysis of the co-authorship network of the Pacific Asia Conference on Information Systems from 1993 to 2008. PACIS 2009 Proceedings, 23.‏
Guns, R. Liu, Y. X. Mahbuba, D. (2010). "Q-measures and betweenness centrality in a Hanneman, R. A. & Riddle, M. (2005). Introduction to social network methods. University of California, Riverside.‏
Glanzel, W. Schubert, A. Czerwon, J. (1999). A bibliometrics analysis of international scientific cooperation of the European union (1958-1995). Scientometrics, 45(2): 185-202.
Hansen, D. L. Shneiderman, B. & Smith, M. A. (2011). Analyzing Social Media with NodeXL Morgan Kaufmann
Wang T, Zhang Q, Liu Zh, Liu W, Wen D. On social computing research collaboration patterns: a social network perspective. Front Comput Sci 2012; 6(1): 122- 30