ترسیم حوزه هوشمندی رقابتی در آیینه نشریات فارسی: تحلیل علم سنجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد،

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد،

3 استاد گروه مدیریت آموزشی،دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای مقاله­های علمی-پژوهشی منتشره در حوزه هوشمندی رقابتی است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی و با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی انجام شد. جامعه آماری اول این پژوهش، مقاله­های فارسی علمی- پژوهشی منتشره در حوزه هوشمندی رقابتی(72 عدد) است. به علت کوچکی جامعه، نمونه­گیری نشد. داده­های کمی از طریق سیاهه­وارسی محقق ساخته گردآوری شد. برای تعیین این­که مقاله­ها به چه موضوعاتی پرداخته­اند، نیاز به یک طرح استاندارد بود، پس با متخصصان هوشمندی رقابتی(جامعه دیگر پژوهش) پیرامون این که چه موضوعاتی در حوزه هوشمندی رقابتی دارای اهمیت هستند مصاحبه شد. نمونه­گیری از این جامعه هدفمند بوده و 10 نفر انتخاب گردیدند. مصاحبه از نوع نیمه ساختار یافته و الکترونیکی انجام شد. مقوله­های موضوعی مشخص و طرح موضوعی برای تفکیک مقاله­ها به دست آمد. این بخش به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. پژوهشگران، مقاله­ها را بر اساس طرح موضوعی دسته­بندی کردند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها در سطح آمار توصیفی از آماره­هایی نظیر فراوانی و درصد استفاده شد.   
یافته‌ها: میزان مقاله­ها سیر صعودی داشته و مردان تولیدات بیشتری (78.81 درصد) داشته­اند. مشارکت دو و سه پدیدآور رایج­تر (67.41درصد) و بیشتر نویسندگان استادیاران (22.31 درصد) و دارندگان مدرک دکتری (91.52 درصد) هستند. نشریه مدیریت بازرگانی و تحقیقات بازاریابی نوین (72.9درصد) دارای بیشترین مقاله­ هستند. رشته علمی غالب، مدیریت با گرایش بازرگانی (88.20 درصد)  و  مشارکت دانشگاه تهران بیشتر (44.19درصد) است. بیشترین استنادها در مقاله­های سال 1395 (655 مورد) است. بیشترین مطالعه بر روی شرکت­ها  و سازمان­ها (8.90درصد) بوده، ابزار استفاده شده، پرسشنامه(94.81 درصد) و روش برگزیده برای پژوهش، کمی(50.87 درصد) است. بیشترین مقوله مورد توجه مفاهیم بنیادی(2.72 درصد) می­باشد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی است که اگر چه در چند ساله اخیر رشدی در حوزه ایجاد گردیده ولی با وجود میان رشته­ای بودن آن فقدان فعالیت بعضی از رشته­ها و متخصصان آنها مانند علم اطلاعات و دانش­شناسی، جامعه­شناسی و غیره قابل مشاهده است. همچنین، گسترش یکسان و یکنواختی در مقوله­های موضوعی صورت نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Visualization of the Field of Competitive Intelligence based on Persian Publications: A Scientometric Analysis

نویسندگان [English]

  • Narges Oraee 1
  • Azam Sanatjoo 2
  • mohamad Ahanchian 3
1 PhD candidate in Information Science and Knowledge Studies, Ferdowsi University of Mashhad
2 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Ferdowsi University of Mashhad
3 Professor, Department of Educational Management, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Purpose: The purpose of this study is content analysis of scientific and research articles published in the field of competitive intelligence.

Methodology: The present study was carried out with a mixed approach and quantitative and qualitative content analysis methods were used. The first statistical population of this study is Persian articles published in the field of Competitive Intelligence (72 case). Due to the small size of the research community, there was no need for sampling. Quantitative data from this research were collected through a researcher-made checklist. In order to determine which subjects the articles were dealt with, it was necessary to use a standard plan in which the thematic categories of the field were specified. But due to the lack of this plan, researchers interviewed with competitive intelligence experts (another research population) about what matters in the area of ​​competitive intelligence. Sampling from this population was targeted and 10 experts were selected. The interview was semi-structured and conducted electronically. A thematic plan was obtained for the separation of the articles, namely, qualitative content analysis was used in this part of the research. The researchers then categorized the papers based on this theme. Data were analyzed using descriptive statistics such as frequency and percentage.
Findings: The findings of this study showed that the amount of articles in the Competitive Intelligence area was upward and male authors had more contributions (78.81%). Co-authorship happened mostly with two or three authors (67.41%) and most of the authors were university professors (22.31%) and doctoral students (91.52%). Commercial Management Journal and New Marketing Research (72.9%) has the largest number of articles in this area. The dominant scientific-specialized discipline in this field of management is with the business orientation (88.20%). Among the universities, the contribution of the University of Tehran is more than the other institutions (44.19%). Most citations occurred in articles in 1395 (655 cases). Most studies were in the field of competitive intelligence on companies and organizations (89.8%), the main tool used was the questionnaire (94.81%) and the preferred method was quantitative research (50.87%). Among the thematic categories of competitive intelligence, fundamental concepts were researched more (72.2%).
Conclustion: The results of the research showed that although in recent years growth has been made in the field of competitive intelligence, but despite the interdisciplinarity nature of this area, there is a deficiency in participation with other fields of study such as information science and social sciences. Also, there is no uniform expansion in the subject categories of this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Content Analysis
  • Competitive intelligence
  • Scientometrics
  • Scientific-research papers
  • Persian publications

مراجع

برتالنفی، لودویگ فون.(1366). نظریه عمومی سیستم­ها. ترجمه کیومرث پریانی. تهران: نشر تندر.
 
بشیری، بهناز سادات و خراسانی، محمد امین.(1396). تحلیل محتوای مقالات فصلنامه پژوهشهای روستایی بین سال­های 1389 تا 1394. فصلنامه پژوهش­های روستایی، 8(1)، 141-151.
حسینی، نیره السادات و غلامی جمکرانی، رضا.(1396). تحلیل محتوای پژوهش‌های مدیریت سود. حسابداری مدیریت،10(35)، 91-105.
دهقان، نبی اله، بذر افشان، مرتضی و رشیدی، محمد رضا.(1394). نگرش هوش رقابتی مدیران و مزیت رقابتی. کاوشهای مدیریت بازرگانی،7(13)، 25-50.
زالی، نادر، قلی پور، مستوره و عظیمی، نورالدین. (1393). واکاوی دستاوردهای دانش شهرسازی: تحلیل محتوای مقالات علمی– پژوهشی در حوزه شهرسازی. مدیریت شهری،13(43)،109-126.
صدیق سروستانی، رحمت ال.(1375). کاربرد تحلیل محتوی در علوم اجتماعی. نشریه نامه علوم اجتماعی، 8(8).
غلامی، طاهره.(1395). تحلیل محتوای مقالات فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری (1385-1394). فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری،11(1)،29-38.
فاضلی، نعمت ال.(1376). آموزش، تحقیق و ترویج (تحلیل محتوای نامه علوم اجتماعی). نمایه پژوهش،1، (2)،99-114.
قائدی، محمدرضا وگلشنی، علیرضا. (1395). روش تحلیل محتوا از کمی گرایی تا کیفی گرایی. روش­ها و مدل­های روان­شناختی،7(23)،57-82.
قبادی، مریم، محمد اسماعیل، صدیقه و میرحسینی، زهره.(1395). تحلیل محتوای مقالات فصلنامه علمی-پژوهشی النهج طی سال­های 1394-1389. فصلنامه النهج، 49، 85-104.
محمدی، مهدی، حسن­خانی، معصومه و امید، معصومه.(1396). تحلیل محتوای مقاله‌های دوفصلنامه «تربیت اسلامی» در سال‌های 1384−1394. تربیت اسلامی،12(24)،167-151.
محمدی، مهدی، متقی دادگر، امیر و مطهری­نیا، ایمان.(1394). تحلیل محتوای مقالات فصل نامه پژوهش­های فلسفی-کلامی در سال­های 1378-1391. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم،16(4)،149-171.
منصوریان، یزدان.(1389). پنجاه محور پژوهشی در مطالعات علم­سنجی. کلیات ماه، (154)، 64-71.
نوروزی چاکلی، ع.(1390). آشنایی با علم­سنجی و مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه­ها. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
هاکنسون، شارلوت؛ نلک، مارگارت (1397). هوشمندی رقابتی برای حرفه­مندان اطلاعات. مترجم نرگس اورعی. (در دست انتشار).
Brody, R. (2008). Issues in defining competitive intelligence: an exploration. Journal of Competitive Intelligence and Management, 4(3), 3-16.
Calof, J. & Wright, S. (2008). Competitive Intelligence: A Practitioner, Academic and Inter-disciplinary Perspective. European Journal of Marketing, 42(7/8), 717-730.
Calof, J. (2006). The SCIP0 Academic Program – Reporting on the State of the Art. Journal of Competitive Intelligence and Management, 3(4), 5-13.
Davenport, T. H. (1993). Process innovation: reengineering work through information technology. Harvard Business Press.
Davis, M. (2004). Using business intelligence for competitive advantage. CRM Today.
Dishman, P. Fleisher, C. and Knip, V. (2003). Chronological and Categorized Bibliography of Key Competitive Intelligence Scholarship: Part 1 (1977-present). Journal of Competitive Intelligence and Management, 1(1), 13-79.
Du Toit, A. S. (2015). Competitive intelligence research: An investigation of trends in the literature. Journal of Intelligence Studies in Business, 5(2).
Edewor, N. (2013). An Analysis of a Nigerian Library and Information Science Journal: A Bibliometric Analysis. Library Philosophy and Practice (e-journal). Retrieved Sep. 29, 2017 from http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/1004
    Franco, M, Magrinho,A. and  Silva,J.R .,(2011). Competitive intelligence: a research model tested On Portuguese firms. Business Process Management Journal, 17(2), 332-356.
Fuld, L.M. (1995). The New Competitor Intelligence, New York: John Wiley
Ganesh, U. Miree, C. E. and Prescott, J. (2003). Competitive intelligence field research: moving the field forward by setting a research agenda. Journal of competitive intelligence and management, 1(1), 1-12.
 Larivet, S. (2009). Economique inteligence in Small and Medium Businesses in France: a survey. Hoppe, M.
Lokhande, R. S. (2013). Content Analysis of Open Access LIS Journal “ALIS”(2002-2011). International Journal of Information Dissemination and Technalogy.
Ngugi, J. K. Gakure, R. W. and Mugo, H. (2012). Competitive Intelligence Practices and Their Effect on Profitability of Firms in the Kenyan Banking Industry. International Journal of Business and Social Research, 2(3), 11-18.
Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation. Oxford university press.
Ocholla, D. N. & Ocholla, L. (2007). Research in library and information science in South Africa: An analysis of journal research output from 1993-2006. South African Journal of Libraries and Information Science, 73(2), 109-118.
Pitts, B. Danylchuk, K. and Quarter man, J. (2014). A Content Analysis of the European Sport Management Quarterly and its Predecessor the European Journal for Sport Management: 1984-2012. Choregia. Sport Management International Journal, 10 (2), 45-72.
Saayman, A. Pienaar, J. Pelsmacker,P. Viviers, W. Cuyvers, L. Muller, M and Jegers,M.(2008). Competitive intelligence: construct exploration, validation and equivalence. Adlib Proceedings: New Information Perspectives,60(4),383-411.
Weiss, A. and Naylor, E. (2010).Competitive intelligence: How independent information professionals. American Society for Information Science and Technology, 37 (1), 30-34.
Woo, H; Lu, J; Kuo, P; & Choi, N. (2016). A content analysis of articles focusing on single-case research design: ACA journals between 2003 and 2014. Asia Pacific Journal of Counselling and Psychotherapy, 7(1-2), 118-132.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار