شناسایی موضوعات پرکاربرد تولیدات علمی حوزه "ارتباطات علمی" با استفاده از روش تحلیل هم‌رخدادی واژگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت کتابخانه‌های عمومی، دانشگاه پیام نور مرکز قم

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز قم

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی موضوعات پرکاربرد تولیدات علمی حوزه‌ ارتباطات علمی نمایه‌شده در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس طی سال‌های 2000-2017 می‌باشد.
روش‌شناسی: در پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کمی و با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگانی بهره گرفته شده است. جهت ترسیم نقشه‌های مورد نیاز از نرم‌افزار تحلیل شبکه UCInet و Bibexcel استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 3108 مقاله نمایه‌شده در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس، در حوزه‌ ارتباطات علمی می‌باشد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که Thelwall M درمجموع از نظر بهره‌وری و کارایی و همچنین شاخص‌های خانواده اچ، در میان پژوهشگران این حوزه بیشترین امتیاز را کسب کرده و می‌توان گفت تأثیرگذارترین پژوهشگر حوزۀ ارتباطات علمی است. یافته‌ها همچنین نشان دادند که از نظر هم‌رخدادی واژگان دو کلیدواژه دسترسی آزاد و ارتباطات علمی بیشترین فراوانی را در حوزۀ ارتباطات علمی داشته‌اند. یافته‌های مربوط به خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی به روش «وارد» نیز منجر به شکل‌گیری پنج خوشه در این حوزه گردید که از مهم‌ترین خوشه‌ها می‌توان به «علم و ارتباطات»، «دسترس‌پذیری علم» و «سنجش علمی» اشاره نمود.
نتیجه‌گیری: نتایج نمودار راهبردی نشان داد که خوشه «دسترس‌پذیری علم» جز خوشه‌های بالغ و مرکزی به حساب می‌آید و نقش محوری و اساسی در حوزۀ ارتباطات علمی دارد، همچنین خوشه «سنجش علمی» جزء خوشه‌های مرکزی ولی توسعه‌نیافته این حوزه می‌باشد. درنهایت موضوعات در حال ظهور مثل «تحویل مدرک» و «دسترسی آزاد به انتشارات» که به بحث دسترس‌پذیربودن علم در شکل‌های مختلف می‌پردازند مورد کنکاش پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Articles in the Field of Scientific Communication Using the Lexical Co-analysis Method

نویسندگان [English]

  • Tayebeh Sohrabi 1
  • Saed Ghaffari 2
1 M.A. in Management of Public Libraries, Payam-e Noor University
2 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Payam-e Noor University
چکیده [English]

Purpose:The purpose of this research is to identify the most commonly used topics of scientific productions in the field of scientific communication indexed in the World Wide Web database in the years 2000-2017.
Methodology: The present study is an applied research method and in terms of research methodology, it is a type of documentary or library research. In this research, the science metrics and the lexical co-occurrence analysis method were used. UCInet and Bibexcel Network analysis software  were used to draw up required maps. The statistical population of the research includes 905 articles indexed in the Web Science Database, in the field of scientific communication.
Findings: The findings of the research showed that MORALES MEL and RODRIGUES RS each with the top 7 articles in the field of scientific communication, the United States with 233 articles ranked first, and English with 678 records as the best language the field of scientific communication is known.
Conclusion: The results of the vocabulary analysis section in the field of scientific communication showed that the most widely used categories are Science, Journals, Internet, Open Access, Information. That is these subject categories are identified as the primary focus of scientific research scholars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • scientific communication
  • usable issues
  • drawing structure of science
  • Leechy glossary analysis

مراجع

باقری بنجار، عبدالرضا؛ مصلحی جنابیان، نرگس؛ ملک‌آبادی، بانوبیگی؛ محمدی، میثم (1394). بررسی رابطه ارتباطات علمی با خود اثر بخشی دانشگاهی دانشجویان. فصلنامه توسعه اجتماعی، 10 (2)، 79-100.
پلویی، آرزو؛ نقشینه، نادر (1394). ارتباطات علمی از منظر آرای نیکلاس لومان. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 27 (2)، 7-20.
توکلی فراش، لیلا (1395). ترسیم و تحلیل نقشه‌ علم نگاشتی برون‌دادهای حوزه‌ کارآفرینی در بازه زمانی 1996 تا 2015 از طریق تحلیل هم‌رخدادی واژگان در پایگاه استنادی وب آو ساینس و تعیین جایگاه ایران در این حوزه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز.
حاضری، افسانه؛ مکی‌زاده، فاطمه؛ بیک خورمیزی، فاطمه (1395). پژوهشنامه علم‌سنجی (دوفصلنامه علمی_پژوهشی دانشگاه شاهد)، 2 (2)، 49-62.
ذوالفقاری، ثریا؛ سهیلی، فرامرز؛ توکلی‌زاده‌‎ راوری، محمد؛ میرزایی، احمد (1394). تحلیل هم‌واژگانی پروانه‌های ثبت اختراع برای آشکارسازی زمینه‌های موضوعی فناوری. رهیافت، (59)، 51-65.
کشوری، مریم؛ همتی، زینب (1396). ترسیم نقشه‌ علمی حوزه کتابخانه‌های عمومی با استفاده از تحلیل شبکه هم‌واژگانی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 24 (4)،545-568
محمدی، اکرم (1386). تأثیر ارتباطات علمی بر تولید دانش. مجله جامعه‌شناسی ایران، 8 (1)، 52-75.
مصطفوی، اسماعیل؛ عصاره، فریده؛ توکلی‌زاده راوری، محمد (1396). تحلیل ساختار واژگان و مفاهیم مقالات علم اطلاعات و دانش‌شناسی بر اساس تحلیل شبکه اجتماعی در پایگاه وبگاه علم در دو دوره قبل و بعد از پیدایش وب (1993-1997 و 2009-2013). تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 23(2)، 237-264.
مظفری، لیلا؛ مرادی، سمیرا (1397). تحلیل هم‌رخدادی واژگان حوزه‌ مهارت‌های ارتباطی، مجموعه مقالات دومین همایش ملی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، چشم‌اندازهای ارتباط علمی، فارس، 105-116.
Chen, G., Xiao, L., Hu, C. P., & Zhao, X. Q. (2015). Identifying the research focus ofLibrary andInformation Science institutions in China with institution-specifickeywords. Scientometrics,103(2), 707-724.
Chen, X., Chen, J., Wu, D., Xie, Y., & Li, J. (2016). Mapping the research trends by co-word analysis based on keywords from funded project. Procedia Computer Science, 91, 547-555.‏
Constantine, S. L.(2014). Understanding the linkages in organizational and human relations: A review of social network analysis. The Qualitative Report, 19(1), 1-22
Janssens,F., Leta, J., Glanzel, W., Moor, B..( 2006).  Towards mapping library and information science. Information Processing and Management,42(6), 1614-1642.
Janssens,F., Leta, J., Glanzel, W., Moor, B..( 2006).  Towards mapping library and information science. Information Processing and Management,42(6), 1614-1642.
Khasseh, A. A., Soheili, F., Moghaddam, H. S., & Chelak, A. M. (2017). Intellectual structure of knowledge in iMetrics: A co-word analysis. Information Processing & Management, 53(3), 705-720.‏
Li, M., & Chu, Y. (2017). Explore the research front of a specific research theme based on a novel technique of enhanced co-word analysis. Journal of Information Science, 43(6), 725-741.‏
Sugimoto, C., Li, D., Russell, T., Finaly, C., Ding, Y..( 2011). The shifting sands of disciplinary development: Analyzing north American library and information science dissertations using latent dirichlet allocation. Journal of the association for information science and technology.62(1), 185-204.
Yang, y.;Wu,u.; Cui, l. (2012). Integration of three visualization methods based on co-word analysis. Scientometrics,90: 659-673.
Zong, Q. J., Shen, H. Z., Yuan, Q. J., Hu, X. W., Hou, Z. P., & Deng, S. G. (2013).Doctoral dissertations of Library and Information Science in China: A co-word analysis. Scientometrics,94(2), 781-799.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار